Okcidenta Saharo







flago de Okcidenta Saharo


Okcidenta Saharo (EH en ISO 3166) estas dezerta regiono de nordokcidenta Afriko, apud Atlantika Oceano. Ĝia oficiala statuso estas diskutata: dum multaj konsideras ĝin sendependa ŝtato, aliaj agnoskas ĝin parto de Maroko.


Oni kalkulas ke la nuna loĝantaro de Okcidenta Saharo estas 267.405 homoj (saharanoj). La ĉefa lingvo estas dialekto de la araba nomata hasanija; ankaŭ la kolonia lingvo, la hispana estas parolata; la lingvo de la administrado estas la oficiala araba, kun uzo de la franca.


La ĉefurbo estas Ajuno. Aliaj urboj: Daĥlo.




Enhavo






  • 1 Historio


  • 2 Kronologio[1]


  • 3 Loĝantaro


  • 4 Vidu ankaŭ


  • 5 Notoj


  • 6 Eksteraj ligiloj





Historio |


Mapo de Okcidenta Saharo

Maroko praktike aneksis la nordajn du trionojn de Okcidenta Saharo (antaŭe Hispana Saharo) en 1976 (la invado komencis per ŝtate kontrolata marŝo de multaj senarmiluloj, nomata la Verda marŝo), kaj la ceteron de la teritorio en 1979, post la retiriĝo de Maŭritanio. Gerila milito fare de la Fronto Polisario (Popola Fronto por la Liberigo de Saguía el Hamra kaj Río de Oro) kontestanta la suverenon de Rabat finiĝis en 1991 per pafado-ĉeso. Por forteni la gerilanojn ekster de la okupata regiono, Maroko dum pluraj jaroj konstruis en la dezerto la Marokan muron, kiu ĉe 2.720 kilometroj dividis la du grupojn, sed samtempe ankaŭ apartigis membrojn de multaj saharanaj familioj. Saharaj rifuĝintoj apogantaj Polisarion devas loĝi en dezertaj tendumejoj en Alĝerio, kie ili formis ŝtaton kun la nomo Araba Demokratia Sahara Respubliko, agnoskita de OAU kaj Afrika Unio. ADSR-anoj dependas de internacia helpo por nutrado. Referendumo pri la fina statuso estas ripetade prokrastita.


La dezerteco fokusas ekonomion je fosfatominado en Bukraa kaj fiŝkaptado.



Kronologio[1] |



  • 1976, Hispanio abandonis la teritorion de Okcidenta Saharo; reklamis ĝin kaj Maroko kaj Maŭritanio, kaj opoziciis la sahara partio Fronto Polisario. Maroko invadis el nordo la teritorion kaj bombardis la lokan loĝantaron dum ties fuĝo al translimaj teritorioj en Alĝerio. Komencas milito de Maroko kontraŭ Polisario kaj inverse.

  • 1979, Maŭritanio post anekso de eta havena parto rezignas pri la resto; Maroko okupis ĝin.

  • 1988, Maroko kaj Polisario akceptas militpaŭzon fare de Unuiĝintaj Nacioj.

  • 1991, Unuiĝintaj Nacioj klopodas organizi referendumon.

  • 1992, ne okazas planita referendumo.

  • 1994, UN klopodas fari censon por posta referendumo.

  • 1999, Maroko kaj Polisario akceptas novan censoprocezon.

  • 2001, Plano Baker 1 planas integriĝon en Maroko kun aŭtonomio, Polisario malakceptas.

  • 2003, Plano Baker 2 planas referendumon por memdetermino, Maroko malakceptas.

  • 2010, Finas la periodon de negocado de Unuiĝintaj Nacioj (Minurso).


9-a de novembro

  • La polico de Maroko faras multajn arestojn en Ajuno (Okcidenta Saharo) post starigo de protesta kampadejo fare de miloj da saharanoj kiuj petis plibonigon de ekonomia situacio, detruo de la kampadejo fare de la maroka polico (9 al 12 mortintoj) kaj sekvaj surstrataj protestoj en Ajuno. Dume sekvas ĉe Unuiĝintaj Nacioj negocado inter la reprezentantoj de la okupanta lando Maroko kaj la sendependismaj saharanoj. Laŭ lasta tendenco ankaŭ civilaj marokanoj enmigrintaj al Saharo atakis saharanojn, helpis la marokan policon kaj detruis posedaĵojn de saharanoj.[2]

15-a de novembro

  • Laŭ hispanaj spionoj en Okcidenta Saharo la maroka polico arestis el 400 al 800 saharanoj, el kiuj multaj estas torturataj. Aliaj aktivuloj estas kaŝitaj, inklude internaciaj apogantoj aŭ ĵurnalistoj, kiuj krome ne rajtas eniri en la landon. La maroka polico montris filmetojn montrantajn saharanan perforton.[3]


Loĝantaro |


La Okcidentsaharanoj, Saharanoj aŭ Saharaŭoj (arabe صحراويون ṣaḥrāwīyūn; berbere: ⵉⵙⴻⵃⵔⴰⵡⵉⵢⴻⵏ Iseḥrawiyen; marokarabe: صحراوة Ṣeḥrawa; hispane Saharaui) estas la popolo kiu loĝas kaj loĝis en la okcidenta parto de Saharo kio inkludas teritoriojn de Okcidenta Saharo (postulita de la Polisario kaj ĉefe kontrolita de Maroko), aliaj partoj de suda Maroko ne postulitaj de Polisario, plej el Maŭritanio, kaj plej sudokcidento de Alĝerio.



Vidu ankaŭ |



  • Listo de urboj de Maroko

  • Atlantika marborda dezerto

  • Hispania Saharo

  • Saharaj Rifuĝejoj

  • Aminatu Haidar

  • Araba Demokratia Sahara Respubliko



Notoj |





  1. ↑ "Apoyo a un referéndum en el Sáhara" (Apogo al referendumo en Saharo), El Mundo, 16an de decembro de 2009, paĝo 4.


  2. ↑ artikolo de hispana ĵurnalo Público


  3. ↑ http://elmundo.orbyt.es/2010/11/16/elmundo_en_orbyt/1289868528.html El CNI constata que hay entre 400 y 800 saharauis detenidos, konsultita la 16an de novembro de 2010.











  • Okcidenta Saharo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)


  • Kategorio Okcidenta Saharo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)




Eksteraj ligiloj |



  • http://www.sahara-esperanto.ueuo.com (esperante)



-

Popular posts from this blog

What other Star Trek series did the main TNG cast show up in?

Image
.everyoneloves__top-leaderboard:empty,.everyoneloves__mid-leaderboard:empty,.everyoneloves__bot-mid-leaderboard:empty{ margin-bottom:0; } 4 I'm referring to Picard, Riker, Data, Worf, Geordi, Dr. Crusher, Wesley Crusher, Chief O'Brien and family, Deanna Troi, Guinan. I know Picard and Worf show up on DS9, though I haven't seen it myself. I'm curious what happened to the characters after that last episode of TNG? star-trek star-trek-tng share | improve this question edited 10 hours ago Ham Sandwich 6,051 2 25 75 ...
Read more

Berlina muro

Image
La berlina muro ĉe Bethaniendamm, 1986 La berlina muro aŭ simple la muro [1] , nomita ankaŭ "kontraŭfaŝisma remparo" en propaganda lingvo de la iama Germana Demokratia Respubliko, estis parto de la interngermana limo, kiu dividis de la 13-a de aŭgusto 1961 ĝis la 9-a de novembro 1989 okcidentan Berlinon de la orienta parto de la urbo kaj de la ĉirkaŭa tereno de la GDR. Ĝi estis unu el la plej famaj simboloj de la malvarma milito kaj de la disdivido de Germanio. Pli ol simpla muro, la berlina muro estis fakte tuta defendokonstruaĵo kun du muroj, ena malplena strio, rondirvojo, gardturoj kaj alarmsistemoj. Dum la provo transiri la severe garditan limon al okcidenta Berlino multaj homoj estis mortigitaj. La preciza nombro de viktimoj estas pridisputita kaj ne certa; la nombroj anoncataj varias inter 86 kaj 238 mortintoj. La malplifortiĝo de Sovetunio kaj la politiko de liberigo gvidita de Miĥail Gorbaĉov ebligis al la orientgermanoj faligi la 9-an de novembro 1989 l...
Read more

Berlina aerponto

Image
Flugkoridoroj dum la blokado de Berlino La Berlina aerponto estas la provizigo de okcidenta Berlino per aviadiloj fare de la aliancanoj inter la 23-a de junio 1948 kaj la 12-a de majo 1949 dum la blokado de Berlino fare de la sovetia armeo. Enhavo 1 Historio 1.1 La aerkoridoroj 1.2 Unuaj flugoj 1.3 Plibonigo de la aerponto 1.4 Fino de la aerponto 1.5 Rozinbombiloj 1.6 Bilanco 2 Flughavenoj 2.1 Berlino 2.2 Okcidenta Germanio 3 Aviadiloj de la berlina aerponto 4 15-a datreveno de la aerponto 5 Bibliografio 6 Referencoj 7 Eksteraj ligiloj Historio | General Lucius D. Clay, militguberniestro de la usona okupadzono Jam antaŭ la berlina aerponto estiĝis la malgranda aerponto . La estro de la sovetia militadministracio en Germanio, Vasili Daniloviĉ Sokolovski, ordonis la 1-an de aprilo 1948, kiel reago al la konferenco de Londono inter britoj, francoj kaj reprezentantoj de Benelukso pri aligo de Germa...
Read more