Ĝibraltaro




Koordinatoj: 36°08′00″N 05°21′00″W  /  36.133333°N, 5.35°U / 36.133333; -5.35 (Ĝibraltaro)















































































































































Ĝibraltaro

angle: Gibraltar
dependa teritorio

Gibraltar Airport, Bay of Gibraltar and La Línea from the Rock.jpg

Flughaveno en Ĝibraltaro kun ununura ŝoseo, Golfo de Ĝibraltaro kaj La Línea el La roko






Flag of Gibraltar.svg

  Flago


Coat of arms of Gibraltar1.svg

  Blazono



Oficiala nomo: Gibraltar

Moto: Nulli Expugnabilis Hosti

Ŝtato

Unuiĝinta Reĝlando Britio
Duoninsulo

Iberio
Historiaj regionoj

Vandaloj, Berberoj, Hispanio

Najbaras kun

Hispanio, Ĝibraltara markolo
Najbara urbo

La Línea de la Concepción Andaluzio
Memorindaĵoj

Katedralo de sta. Maria, Katedralo de Plej sta. Triunuo
Konstruaĵo

Moskeo Ibrahim-al-Ibrahim

Ĉefurbo

Gibraltar
 - mezo
Gibraltar
 - koordinatoj

36°08′00″N 05°21′00″W  /  36.133333°N, 5.35°U / 36.133333; -5.35 (Ĝibraltaro)
Plej alta punkto

 - situo
Roko de Ĝibraltaro
 - alteco
426 m s. m.

Areo
6,8 km² (680 ha)

Loĝantaro
29 431
Denseco

4 328,09 loĝ./km²

Akvoj

Mediteraneo, Atlantiko
Orogenenezo
montariĝo

Roko de Ĝibraltaro
Ĝardenoj

Ĝibraltaraj Botanikaj Ĝardenoj
Animalaro

Ĝibraltara makako

Estiĝo

1713

Horzono

MET (UTC+1)
 - somera tempo

MEST (UTC+2, marto ĝis oktobro)
Aŭtokodoj
GBZ

ISO 3166-1
GIB / GI
Interreta domajno

.gi

Oficiala lingvo

angla lingvo
Neoficiala lingvo

Llanita, hispana lingvo
Himno

Ĝibraltara Himno




Situo de Ĝibraltaro enkadre de Eŭropo


Situo de Ĝibraltaro enkadre de Eŭropo





Situo de Ĝibraltaro rilate al Hispanio

ButtonRed.svg


Situo de Ĝibraltaro rilate al Hispanio





Mapo de Ĝibraltaro


Mapo de Ĝibraltaro



Commons-logo.svg Vikimedia Komunejo: Gibraltar

Retpaĝo: Gibraltar.gov.gi




Kabino de ĝibraltara telfero veturas eksteren el Ĝibraltaraj Botanikaj Ĝardenoj al pinto de Roko de Ĝibraltaro.





Moskeo Ibrahim-al-Ibrahim estis donacita de Reĝo Fahd el Sauda Arabio.




Vido al Roko de Ĝibraltaro el La Línea de la Concepción


Ĝibraltaro (angle Gibraltar [ĝibrelta]) estas Dependa teritorio de Britio en Suda Eŭropo, kaj flug- kaj marbazo ĉe la suda fino de Hispanio, ĉe la Ĝibraltara Markolo.


Strategie grava lokiĝo kiel ponto inter Eŭropo kaj Afriko kaj kiel "ŝlosilejo" en Ĝibraltara markolo inter Atlantiko kaj Mediteraneo.
Ĝi estas esence granda fortikejo-roko, traborita de facile defendeblaj tuneloj.


La loĝantaro estas idoj de britoj, hispanoj, maltanoj, ĝenovanoj, marokaj sefardoj, hindianoj kaj aliaj.
La oficiala lingvo estas la angla, sed ĝenerale oni ankaŭ parolas hispane andaluzece.


Aliaj enloĝantoj estas la ĝibraltaraj makakoj, la ununuraj nature sovaĝaj simioj de Eŭropo.



Ekonomio |


Antaŭe la brita garnizono estis la ĉefa monfonto.
Kiam, post Malvarma milito, la brita armeo malĉefigis la ĝibraltaran bazon, la kolonia registaro decidis igi la landon ejo por internacia bankaro.
Ankaŭ la malaltaj tarifoj igas ĝin komercejo por petrolo el kaj al la apuda rafinejo en Algeciras.


La "Interkonsento de la Eŭropa Konsilio de 1990 pri monpurigado" ne validas por Ĝibraltaro; tiu fakto estas ofte kritikata.


La nacia valuto estas la Ĝibraltara pundo.



Historio |


Estas antaŭhistoriaj prahomaj restaĵoj.


Romianoj nomis ĝin kaj Calpe, kaj konsideris ĝin kaj monton Abila monton en Afriko la Kolonoj de Herkulo.
Ne konfuzu ĝin tamen kun Calpe, marborda urbo en Hispanio ankaŭ kun granda rokmonto Ifach.


Ĝia etimo araba [ĝebel al tarik] "monto de Tarik ben Zijad" aludas al ĝia rolo dum la invado de maŭroj en Iberio en 711.


Dum la Sukceda Milito de Hispanio, Britio konkeris ĝin (1704), pravigonte sian posedon per traktato de Utreĥto (1713).
Ĝi restas la "unulasta kolonio en Eŭropo".


Hispanio de tiam iredentismas pri ĝi.


Hispana diktaturestro Francisco Franco decidis fermi la teran pasejon, hispane la verja, "la krado [do, ne landlimo]", por trudi la redonon.
Tio kaŭzis profundan malfidon de ĝibraltaranoj pri enhispaniiĝo.
La kruta malsamo pri vivnivelo inter riĉaj ĝibraltaranoj kaj apudaj malriĉaj loĝantoj de Campo de Gibraltar ankaŭ malkonsilas la rehispaniiĝon.


En 1969 la konstitucio firmigas la ligojn al Britio.


Multaj ĝibraltaranoj preferas daŭrigi la koloniecon aŭ sendependiĝi post memdecidado, kvankam la hispana registaro kaj, oficiale, la brita citas la traktaton, kiu ordonas, ke Britio rajtas cedi la teritorion al Hispanio. En 2002 oni balotis kaj 98,97% de la loĝantoj esprimis sian fidon je Britio kaj ne volis komunan regadon de Hispanio kaj Britio (187 loĝantoj balotis por, kontraŭ 17.900).


La flughaveno, konstruita sur istmo ne atribuita laŭ la traktato, estis diskutaĵo inter registaroj. La afero baris komunan eŭropunian politikon pri aviado.



Kulturo |


La popmuzika grupo Melon Diesel estas ĝibraltara.


Jules Verne en sia romano Gil Braltar karikaturis hispanan etnobelon, kiu intencas dresi la simiojn por konkeri Ĝibraltaron el Britio.



Roko de Ĝibraltaro


Straße von gibraltar panorama V1.jpg
Roko de Ĝibraltaro






Popular posts from this blog

What other Star Trek series did the main TNG cast show up in?

Berlina muro

Berlina aerponto