Generalitato de Katalunio
Generalitato de Katalunio estas la aŭtonoma registaro de Katalunio, nuntempe organizita sub la sistemo de hispanaj aŭtonomaj komunumoj. Ĝi havas propran sistemon de regado, kun Prezidento, Registaro (Konsilantaro) kaj Parlamento.
La Generalitato havas radikojn en la mezepoka historio, en propraj institucioj kiuj portis la saman nomon. Ankaŭ la aŭtonoma registaro de Valencilando uzas la nomon Generalitato.
Enhavo
1 Historio
2 Institucioj
3 Listo de prezidantoj de la Generalitato de Katalunio
4 Referencoj
5 Vidu ankaŭ
6 Eksteraj ligiloj
Historio |
La Generalitato devenas el la mezepokaj institucioj kiuj regis la Princlandon de Katalunio, ene de la Kronlando de Aragono, kun relative granda drado de aŭtonomeco sub la komuna reĝo de Aragono, Katalunio kaj Valencilando.
La aŭtonomio estis forigita en la komenco de la 18-a jarcento, post la Sukceda Milito de Hispanio, kiel iniciato de la nova dinastio de la Burbonoj por altrudi komunajn leĝojn en la tuta Hispanio.
La aŭtonomaj institucioj estis restarigitaj en la Dua Hispana Respubliko (1932), kiu agnoskis la rajton je propra regado al diversaj hispanaj regionoj. Dum la tuta respubliko, la regadon alprenis naciistaj partioj aliancitaj al la hispana maldekstro. Post la venko de la hispana dekstro en 1934, la aŭtonoma regado estis haltigita, sed ne forigita, de 1934 ĝis 1936. (Vidu artikolon Hispana revolucio de 1934)
Post la venko de la trupoj de Franco en la Hispana Intercivitana Milito, la registaro estis abolita. La antaŭa prezidanto Lluís Companys estis malliberigita de la nazioj kaj transdonita al Franco, kiu igis lin mortpafi en 1940.
La Generalitato transiris al ekzilo, sed kun nur simbola reprezento.
Post la morto de Franco, oni agnoskis denove la rajtojn de aŭtonomeco de la nacioj kaj regionoj en Hispanio. La tiaman prezidanton en ekzilo Josep Tarradellas oni venigis al Barcelono, kaj oni kreis provizoran registaron, kiu agnoskis la kontinuecon de la institucioj. Post la aprobo de la nova demokrata Konstitucio de Hispanio kaj de Statuto de Aŭtonomio, la Generalitato instituciiĝis kaj akiris novajn povojn.
Inter 1980 kaj 2003 estis prezidanto la naciista politikisto Jordi Pujol. Post lia retiriĝo, la postaj prezidantoj estis la socialistoj Pasqual Maragall kaj José Montilla.
Institucioj |
La Generalitato konsistas el la Ekzekutiva Konsilantaro, la Prezidento kaj la Parlamento.
Ĝi posedas propran regadon en materioj kiaj kulturo, mediprotektado, transporto, edukado, sansistemo kaj urba planado. Ĝi posedas propran policon (Mossos d'Esquadra) kiu dum la lastaj tempoj prenis la ĉefajn respondecojn en publika sekureco.
Ĝi ankaŭ disvolvas agadojn de rekono kaj promocio en la internacia sfero, eĉ se la bazaj agadoj tiuflankaj estas ekskluzive rezervitaj al la hispana ŝtato.
Palau de la Generalitat de Catalunya
Interior
Pati dels Tarongers
Listo de prezidantoj de la Generalitato de Katalunio |
- 1.Berenguer de Cruïlles. 1359-1362
- 2.Romeu Sescomes. 1363-136(4)
- 3.Ramon Gener. 136(4)-1365
- 4.Bernat Vallès. 1365
- Bernat Vallès. 1365-1367 [*]
- Romeu Sescomes. 1375-1376 [*]
- 5.Joan I d'Empúries. 1376
- 6.Guillem de Guimerà. 1376-1377
- 7.Galceran de Besora. 1377-1378
- Ramon Gener. 1379-1380 [*]
- 8.Felip d'Anglesola. 1380
- 9.Pere Santamans. 1381-1383
- 10.Arnau Descolomer. 1384-1389
- 11.Miquel de Santjoan. 1389-1396
- 12.Alfons de Tous. 1396-1413
- 13.Marc de Vilalba. 1413-1416
- 14.Andreu Bertran. 1416-1419
- 15.Joan Desgarrigues. 1419-1422
- 16.Dalmau de Cartellà. 1422-1425
- 17.Felip de Malla. 1425-1428
- 18.Domènec Ram. 1428-1431
- Marc de Vilalba. 1431-1434 [*]
- 19.Pere de Palou. 1434-1437
- 20.Pere de Darnius. 1437-1440
- 21.Antoni d'Avinyó i de Moles. 1440-1443
- 22.Jaume de Cardona i de Gandia. 1443-1446
- 23.Pero Ximénez de Urrea. 1446-1449
- 24.Bertran Samasó. 1449-1452
- 25.Bernat Guillem Samasó. 1452-1455
- 26.Nicolau Pujades. 1455-1458
- 27.Antoni Pere Ferrer. 1458-1461
- 28.Manuel de Montsuar. 1461-1464
- 29.Francesc Colom. 1464-1467
- 30.Ponç Andreu de Vilar. 1467-1470
- 31.Miquel Samsó. 1470-1473
- 32.Joan Maurici de Ribes. 1473-1476
- 33.Miquel Delgado. 1476-1478
- 34.Pere Joan Llobera. 1478-1479
- 35.Berenguer de Sos. 1479-1482
- 36.Pere de Cardona. 1482-1485
- Ponç Andreu de Vilar. 1485-1488 [*]
- 37.Juan Payo Coello. 1488-1491
- 38.Joan de Peralta. 1491-1494
- 39.Francí Vicens. 1494-1497
- 40.Pedro Mendoza. 1497-1500
- 41.Alfons d'Aragó. 1500-1503
- 42.Ferrer Nicolau de Gualbes i Desvalls. 1503-1504
- 43.Gonzalo Fernández de Heredia. 1504-1506
- 44.Luís Desplà i d'Oms. 1506-1509
- 45.Jordi Sanç. 1509-1512
- 46.Joan d'Aragó. 1512-1514
- 47.Jaume Fiella. 1514-1515
- 48.Esteve de Garret. 1515-1518
- 49.Bernat de Corbera. 1518-1521
- 50.Joan Margarit i de Requesens. 1521-1524
- 51.Lluís de Cardona i Enríquez. 1524-1527
- 52.Francesc de Solsona. 1527-1530
- 53.Francesc Oliver i de Boteller. 1530.1533
- 54.Dionís de Carcassona. 1533-1536
- 55.Joan Pasqual. 1536-1539
- 56.Jeroni de Requesens i Roís de Liori. 1539-1542
- 57.Miquel Puig. 1542-1545
- 58.Jaume Caçador. 1545-1548
- 59.Miquel d'Oms i Sentmenat. 1548-1551
- 60.Onofre de Copons i de Vilafranca. 1551-1552
- 61.Miquel de Ferrer i de Marimon. 1552
- 62.Joan de Tormo. 1552-1553
- 63.Miquel de Tormo. 1553-1554
- 64.Francesc Jeroni Benet Franc. 1554-1557
- 65.Pere Àngel Ferrer i Despuig. 1557-1559
- 66.Ferran de Lloaces i Peres. 1559-1560
- Miquel d'Oms i de Sentmenat. 1560-1563 [*]
- 67.Onofre Gomis. 1563-1566
- 68.Francesc Giginta. 1566-1569
- 69.Benet de Tocco. 1569-1572
- 70.Jaume Cerveró. 1572-1575
- 71.Pere Oliver de Boteller i de Riquer. 1575-1578
- Benet de Tocco. 1578-1581 [*]
- 72.Rafael d'Oms. 1581-1584
- 73.Jaume Beuló. 1584
- Pere Oliver de Boteller i de Riquer. 1584-1587 [*]
- 74.Martí Joan de Calders. 1587
- 75.Francesc Oliver de Boteller. 1587-1588
- 76.Jaume Caçador i Claret. 1590-1593
- 77.Miquel d'Agullana. 1593-1596
- Francesc Oliver de Boteller. 1596-1598 [*]
- 78.Francesc Oliveres. 1598-1599
- 79.Jaume Cordelles i Oms. 1599-1602
- 80.Bernat de Cardona i de Queralt. 1602-1605
- 81.Pere Pau Caçador i d'Aquilar-Dusai. 1605-1608
- 82.Onofre d'Alentorn i de Botella. 1608-1611
- 83.Francesc de Sentjust i de Castre. 1611-1614
- 84.Ramon d'Olmera i d'Alemany. 1614-1616
- 85.Miquel d'Aimeric. 1616-1617
- 86.Lluís de Tena. 1617-1620
- 87.Benet Fontanella. 1620-1623
- 88.Pele de Magarola i Fontanet. 1623-1626
- 89.Francesc Morillo. 1626- 1629
- 90.Pele Antoni Sella. 1629-1632
- 91.Esteve Salacruz. 1632
- 92.Garcia Gil de Manrique y Maldonado. 1632-1635
- 93.Miquel d'Alentorm i de Salbà. 1635-1638
- 94.Pau Claris i Casademunt. 1638-1641
- 95.Josep Soler. 1641
- 96.Bernat de Cardona i Raset. 1641-1644
- 97.Gispert d'Amat i Desbosc de Sant Vicenç. 1644-1647
- 98.Andreu Pont. 1647-1650
- 99.Pau del Rosso. 1650-1654
- 100.Francesc Pijoan. 1654-1656
- 101.Joan Jeroni Besora. 1656-1659
- 102.Pau d'Àger. 1659-1662
- 103.Jaume de Copons i de Tamarit. 1662-1665
- 104.Josep de Magarola i de Grau. 1665-1668
- 105.Joan Pagès i Vallgornera. 1668-1671
- 106.Josep de Camporrells i de Sabater. 1671-1674
- 107.Esteve Mercadal i Dou. 1674-1677
- 108.Alfonso de Sotomayor. 1677-1680
- 109.Josep Sastre i Prats. 1680-1683
- 110.Baltasar de Muntaner i de Sacosta. 1683-1686
- 111.Antoni de Saiol i de Quarteroni. 1686-1689
- 112.Benet Ignasi de Salazar. 1689-1692
- 113.Antoni de Planella i de Cruïlles. 1692-1695
- 114.Rafael de Pinyana i Galvany. 1695-1698
- 115.Climent de Solanell i de Foix. 1698-1701
- 116.Joan Antoni Valls i Pandutxo. 1701
- Antoni de Planella i de Cruïlles. 1701-1704 [*]
- 117.Francesc de Valls i Freixa. 1704-1706
- 118.Josep Grau. 1706-1707
- 119.Manuel de Copons i d'Esquerrer. 1707-1710
- 120.Francesc Antoni de Solanell i de Montellà. 1710-1713
- 121.Josep de Vilamala. 1713-1714
- 122.Francesc Macià i Llussà. 1931-1933
- 123.Lluís Companys i Jové. 1933-1940
- 124.Josep Irla i Bosch. 1940-1954
- 125.Josep Tarradellas i Joan. 1954-1980
- 126.Jordi Pujol i Soley. 1980-2003
- 127.Pasqual Maragall i Mira. 2003-2006
- 128.José Montilla i Aguilera. 2006-2010
- 129.Artur Mas i Gavarró. 2010-
[*] Deputitoj elektitaj pli ol unufoje[1].
Referencoj |
↑ http://www.president.cat/pres_gov/president/ca/presidencia/origens-generalitat.html Els orígens de la Generalitat katalune
Vidu ankaŭ |
- Instituto de Katalunaj Studoj
- Institut Ramon Llull
Eksteraj ligiloj |
Oficiala retejo katalune
Hèctor Alòs i Font: artikolo "Survoje al pli granda memregado", revuo Monato, februaro 2006, paĝoj 10 ĝis 12 esperante
