Vento
La vento estas movado de la aero tra la atmosfero. Tian movadon plejparte kaŭzas la malsama varmigo de la tero kaj la maro per la suno. La varmigo malsimilas dum tago kaj nokto, dum somero kaj vintro. Per tio estiĝas regionoj de alta kaj malalta aerpremo. La aero fluas de la alta al la malalta. Tiu fluo estas kurbigita per la Koriolisforto rezultanta de la rotacio de la Tero.
Granda vento, kiu estas malalta aeropremo centra, malpli ol 975 hPa, okazas per koncentrita varmeco sur maro.
Enhavo
1 Specialaj specoj de vento
2 Vidu ankaŭ
3 Boforta skalo de ventofortecoj
4 Proverbo
5 Referencoj
6 Aliaj projektoj
Specialaj specoj de vento |
Maurice Lewin, fondito de la Veterana Esperantista Klubo, listigis en Meteologia Terminaro, publikigita en la Jarlibro de Universala Esperanto-Asocio en 1961, la jenajn ventojn:
Bagujo - Bizo - Blizardo - Borao - Borasko - Burano - Burko - Burstero - Doktoro (Harmatano) - Etezio - Foeno - Gregalo - Haaro - Habubo - Harmatano - Helmo - Kamsino - Konao - Lesteo - Levanto - Leveĉo - Maestro - Mistralo - Nortero - Pampero - Poniento - Purgo - Rebato - Reŝabaro - Sejstano - Simuno - Siroko - Skvalo - Solano - Suestado - Ŝamalo - Ŝinuko - Termalo - Tifono - Tempesto - Tornado - Tramontano - Uragano - Vendavalo - Verano - Veranilo - Vili-Vili - Virazono - Virgalo - Zefiro
Specialaj ventoj ofte havas diversajn aŭ similajn nomojn (variantojn) laŭ regiono kaj dialekto.
Vidu ankaŭ |
katabatika vento
- varme - vento de Föhn
- Vento de Santa Ana
- Vento de Chinook
- malvarme - Boreo
- varme - vento de Föhn
Tajfuno, en Azio
Ciklono,
Ŝiroko, en la mediteraneo
Tornado, en norda ameriko, okaze ankaŭ en Eŭropo
Pasato, laŭ sezono regule ŝanĝanta vento en sud-azio
ventolilo, elektra aparato por refriŝigi aeron
ventumilo, neelektra aparato por refriŝigi aeron
- ventoenergio
- ventoturbino
- ventŝarĝo
Boforta skalo de ventofortecoj |
Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Boforta skalo.La skalo pri ventoj estis fiksita de F. Beaufort, brita mara oficisto, 1774 - 1857
0 = kalmo.
1 = zefireto.
2 = zefiro.
3 = brizeto.
4 = brizo.
5 = brizego.
6 = fortventeto.
7 = fortvento.
8 = fortventego.
9 = ŝtormo.
10 = ŝtormego.
11 = tempesto.
12 = uragano.
Proverbo |
Ekzistas pluraj proverboj pri vento en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[1]:
„ Eĉ plej bonan ŝipon malbonigas la ventoj. ”
„ Hundo bojas la vojon, vento portas la bojon. ”
„ Ne maro dronigas ŝipon, sed la ventoj. ”
Referencoj |
↑ [1]
Aliaj projektoj |
