Kdjykuj

Frakseno
Fraxinus excelsior
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Dukotiledonoj Magnoliopsida Ordo: Lamialoj Lamiales Familio: Oleacoj Oleaceae Genro: Frakseno Fraxinus Tourn. ex L.
Specioj
Vidu tekston
Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Frakseno
v • d • r

Fraxinus excelsior

Frakseno (Fraxinus el oleacoj) estas holarktisa genro de arboj. En la antikva Grekio tiu arbo estis simbolo de firmeco kaj solideco; de ĝia ligno oni faris la stangon de la lancoj kaj ankaŭ alnomis la propran lancon. Ankaŭ el la ligno la kampuloj faris laborilojn.

Frakseno estas genro de pluraj specioj de falfoliaj arboj en la familio oleacoj. Ili devenas de la suda Eŭropo kaj la duoninsulo Malgranda Azio. La folioj kreskas kontraŭ-stare, ili estas kunmetitaj el 9-15 folietoj. La floroj estas unu- aŭ ambaŭseksaj, ili koncentras en grapolojn. Ĉi arboj ŝatas malsekajn ĉe-riverajn lokojn — marĉojn (krom Fraxinus ornus). La specio Fraxinus ornus kreskas en kalkŝtonaj, sud-deklivaj lokoj. Ili kreskas 30 m. Krom Fraxinus ornus ili toleras la ombron. La ŝelo estas iomete malebena kaj griza aŭ verdgriza.

Laŭ la skandinava tradicio frakseno estas simbolo de la senmorteco kaj de la interrilato inter la tri kosmaj sferoj. En la ĝermana mitologio la frakseno Yggdrasil estas la arbo de la mondo. En la antikveco tiu arbo havis grandan magian povon, krom ankaŭ funkcii kiel efika antidoto kontraŭ la venenoj (se oni miksu ĝin kun vino).

En la Helena mitologio frakseno alnomis la nimfojn Meliadoj naskiĝintajn de la unua generacio de la dioj.

Elektitaj specioj |

Fraksenoj de la orienta nearktiso

• 
  Fraxinus americana - blanka frakseno


• 
  Fraxinus caroliniana Water Ash


• 
  Fraxinus nigra - nigra frakseno


• 
  Fraxinus pennsylvanica Green Ash (also includes Red Ash)


• 
  Fraxinus profunda (syn. F. tomentosa) Pumpkin Ash


• 
  Fraxinus quadrangulata - blua frakseno

Fraksenoj de la okcidenta kaj sudokcidenta nearktiso

• 
  Fraxinus anomala Single-leaf Ash


• 
  Fraxinus cuspidata Fragrant Ash


• 
  Fraxinus dipetala Two-petal Ash


• Fraxinus dubia


• 
  Fraxinus gooddingii Goodding's Ash


• 
  Fraxinus greggii Gregg's Ash


• 
  Fraxinus latifolia - oregona frakseno


• 
  Fraxinus lowellii Lowell Ash


• 
  Fraxinus papillosa Chihuahua Ash


• Fraxinus purpusii


• Fraxinus rufescens


• 
  Fraxinus texensis Mountain Ash or Texas Ash


• 
  Fraxinus uhdei Shamel Ash aŭ Tropical Ash


• 
  Fraxinus velutina Velvet Ash

Fraksenoj de la okcidenta palearktiso (Eŭropo, Nordafriko, Sudokcidenta Azio)

• 
  Fraxinus angustifolia mallarĝafolia frakseno ^[1]
  • 
    Fraxinus angustifolia var. oxycarpa (sin. F. oxycarpa) Caucasian Ash
  
  


• 
  Fraxinus dimorpha - duforma frakseno (Alĝerio, Maroko)


• 
  Fraxinus excelsior - ordinara frakseno
  


• Fraxinus holotricha


• 
  Fraxinus ornus - orno aŭ manaa frakseno (Sudeŭropo, Turkio)


• 
  Fraxinus pallisiae Pallis' Ash

Fraksenoj de la orienta palearktiso (centra kaj orienta Azio)

• Fraxinus apertisquamifera


• Fraxinus baroniana


• 
  Fraxinus bungeana Bunge's Ash


• 
  Fraxinus chinensis - ĉina frakseno aŭ korea frakseno


• Fraxinus chiisanensis


• 
  Fraxinus floribunda Himalayan Manna Ash


• 
  Fraxinus griffithii Griffith's Ash


• Fraxinus hubeiensis


• Fraxinus lanuginosa


• 
  Fraxinus longicuspis - japana frakseno


• Fraxinus malacophylla


• 
  Fraxinus mandshurica Manchurian Ash


• 
  Fraxinus mariesii Chinese Flowering Ash


• Fraxinus micrantha


• Fraxinus paxiana


• Fraxinus platypoda


• Fraxinus raibocarpa


• 
  Fraxinus sieboldiana Japanese Flowering Ash


• 
  Fraxinus spaethiana Späth's Ash


• Fraxinus trifoliata


• 
  Fraxinus xanthoxyloides Afghan Ash

Referencoj |

• 
  

  

  
  

  
  

  Fraxinus excelsior
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  folioj de Fraxinus angustifolia
  

  
  

  
  

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la paĝon.

Portalo pri Biologio