Skalo
Skalo (de la latina vorto scalae, ŝtuparo) laŭ esperantlingvaj vortaroj kiel PIV aŭ Reta Vortaro estas en baza difino
- 1) rilato inter la dimensioj de du diverse grandaj objektoj. Laŭ Francisko Azorín skalo estas Dimensia rilato inter reala k. bildata figuro esprimita per nombro aŭ linio.[1] Li indikas etimologion el la latina scla (ŝtuparo, gradaro). Kaj li aldonas terminojn por tipoj de skaloj nome grafika, numera, de koordinataj skaloj.[2]
- a) en lingvaĵo de tekniko, rilato inter la efektivaj dimensioj de objekto kaj la dimensioj de desegnaĵo, kiu figuras ĝin: «en neniu farebla desegnaĵo ni povas desegni samtempe la orbitojn kaj la planedojn laŭ la sama skalo»[3].
- b) simbolo montranta la skalon de desegno per linio dividita per streketoj kaj apudaj indikoj de la efektivaj distancoj;
- c) serio de streketoj aŭ indikoj, kiujn montrilo aŭ alia mezurilo atingas, tiel montrante la rilaton al iu grando (temperaturo, premo, rapido...);
- ĉ) serio de interrilataj gradoj de mezuro: boforta skalo (skalo de forteco de ventoj).
- 2) en lingvaĵo de muziko, orda, norma serio de tonoj - ekzemple prezento de la tonamplekso aŭ fake registro de muzikinstrumento aŭ kantvoĉo, tonaro de la plej malalta ĝis plej alta tono de la koncerna muzikilo.
Notoj |
↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 186.
↑ Azorín, samloke.
↑ Garbhan MacAoidh: Tra krutaĵoj al la astroj, Monato, 2001:6, p. 17a