Klaviceno
Klaviceno (itale: clavicembalo, el latine: clavis - klavo; cymbel - cimbalo) estas pluka korda klavara instrumento, tre populara en la jarcentoj de 15-a ĝis 18-a.
Malsame ol piano, en klaviceno kordojn ne cikigas marteloj, sed pikiloj (tial pluka kordinstrumento). Pro tio sono de klaviceno estas mallonga, mallaŭta kaj malforta.
Specoj de klaviceno |
Klaviceno estis multfoje plibonigata kaj konformigata al ia celo. Jen kelkaj "plibonigaĵoj".
spinedo - kvinokta, unuklavara, populara en 15-, 16- kaj 17-jarcentaj domoj;
tabloklaviceno (angle Virginals) - populara en Anglio speco de klaviceno, ĝi havis unu kvaroktan klavaron, ĝia skatolo estis ortangula kaj ĝi ne havis la piedojn (el tio la nomo);
unuvoĉa klaviceno - dufoje pliigita nombro de kordoj.
Famaj muzikistoj komponintaj por klaviceno |
- italaj
- Girolamo Frescobaldi
- Domenico Scarlatti
- germanaj kaj aŭstriaj
- Johann Jakob Froberger
- Dietrich Buxtehude
- Johann Pachelbel
- Johann Joseph Fux
- Georg Böhm
- Johann Sebastian Bach
- anglaj
- William Byrd
- John Bull
- Henry Purcell
Georg Friedrich Haendel (germandevena))
- francaj
- Jacques Champion de Chambonnières
- Louis Couperin
- François Couperin
- Jean-Philippe Rameau
- nederlandaj
- Jan Pieterszoon Sweelinck
- hispanaj
Antonio Soler y Ramos aŭ Padre Antonio Soler