29-a de marto
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
marto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
marto | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
aranĝo de 2019 tagoj |
La 29-a de marto estas la 88-a tago de la jaro (la 89-a en superjaroj) laŭ la gregoria kalendaro. 277 tagoj restas.
Je la 29-a de marto okazis, interalie:
Enhavo
1 Eventoj
2 Naskiĝoj
3 Mortoj
4 Specialaj tagoj kaj festoj
5 Tagoj de semajno
Eventoj |
-87: Post 54 jaroj de regado mortis ĉina imperiestro Wu Di el Han-dinastio - dum lia regado konfuceanismo iĝis oficiala doktrino de Ĉinio
537: Vigilio iĝis papo
1139: Papo Inocento la 2-a eldonis buleon Omne datum optimum, prizorgante ordenon de templanoj kaj donante al ĝi plurajn privilegiojn
1410: Giudicato di Arborea estis vendita al reĝo de Aragono
1430: Sultano de Otomana Imperio Murado la 2-a konkeris Tesalonikon, post 8-jara sieĝo
1461: Militoj de rozoj: Batalo de Towton - Eduardo la 4-a venkis lankastrojn
1464: Baziliko de Székesfehérvár: Matiaso la 1-a kroniĝis kiel reĝo de Hungario
1549: Brazilo: urbo Salvador fondiĝis
1632: Britujo kaj Francujo subskribis la kontrakton de Saint-Germain-en-Laye, per kiu Britujo redonas la kolonion Novfrancujon, la nunan Kebekion, konkeritan en 1629.
1638: Nordameriko: kolonio Nova Svedio establiĝis apus la rivero Delavaro
1644: Angla enlanda milito: en batalo de Cheriton venkis parlamenta armeo
1790: Pola-prusa alianco subskribiĝis en Varsovio
1792: Gustavo la 4-a Adolfo iĝis reĝo de Svedio. La 29-an de marto 1809 devigita abdiki post militaj malvenkoj kaj perdo de Finnlando favore al Rusio.
1807: Germana inĝeniero Heinrich Olbers malkovris la plej helan asteroidon Vesta
1809: Grandprinclando Finnlando kreiĝis
1827: En Vieno okazis funebra entombigo de Ludwig van Beethoven
1831: En Bosnio komenciĝis kontraŭturka ribelo
1848: Pro atmosfera frosto Niagara Akvofalaro kristaliĝis dum 30 horoj
1849: Britio aneksis Panĝabon
1864: Britio transdonis la insularon Ioniaj insuloj al Grekio
1871: Londono: brita reĝino Viktoria inaŭguris Royal Albert Hall
1886: Aŭstro Wilhelm Steinitz iĝis la unua ŝakmondĉampiono venkante super Johannes Zukertort, pola-germana ŝakisto juddevena
1899: Pioniro de radio Guglielmo Marconi transdonis unuan mesaĝon helpe de sendrata telegrafo inter Britio kaj la kontinento
1901: En Aŭstralio okazis la unua parlamenta baloto
1910: Ribelo de Huanghuagang, la lasta malsukcesa provo revolucii kontraŭ Dinastio Qing, por kio mortis laŭdire 72 homoj.
1912: Brita esploristo Robert Scott dum reveno de suda poluso faris la lastan enskribon en sia taglibro
1918: Unua mondmilito: kuglo de germana Pariz-kanono trafis dum meso preĝejon al St. Gervais, situintan kontraŭ la pariza urbodomo, kaŭzante falon de volbo rezulte de kio pereis 88 personoj kaj 68 vundiĝis
1919: Ĉeĥoslovakio: ŝarĝaŭtomobilo Tatra aperis merkate
1923: Pollando: Kartuzy iĝis urbo
Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
1940: SS-anoj pafekzekutis en Firlej 69 personojn, revenĝo pro partizana agado de la taĉmento de Henryk Dobrzański; en distrikto Ostrów Wielkopolski polico arestis nokte de la 28/29-a de marto pli ol 300 polojn, revenĝe, pro devojigo fare de nekonataj kaŭzintoj, de vara trajno
1941: "Libreja Informa Bulteno por Ĝenerala Gubernio" aperis germanlingve- En gulago de Kirova provinco mortis d-ro pri filozofio kaj literaturisto Stanisław Cywiński, arestita kun 300 reprezentantoj de pola intelektularo de Vilno dum la unua soveta okupado de la urbo; "Dziennik Żołnierza" (Ĵurnalo de Soldato), aperanta en Skotlando) publikigis vastan artikolon Ni havas du malamikojn: Same Germanio kiel Rusio konsideris Pollandon ĉefobstaklo en siaj ekspansiaj streboj, germanoj orienten, moskvanoj okcidenten. (...); fino de marbatalo ĉe kabo Matapan (la plej suda parto de Peloponezo); brita kaj aŭstralia ŝiparo supervenkis italan mararmeon Regia Marina
1942: Germanaj regopovoj faris novan administracian dividon de la pola Galicio laŭ distriktoj: Brzeżany, Czortków kaj Tarnopol en nuna Ternopila provinco, Kałusz, Kołomyja kaj Stanisławów en nuna Ivano-Frankivska provinco, vilaĝa Lvovo kaj Lvovo, Rawa Ruska, Kamionka, Sambor, Stryj, Złoczów kaj Drohobiĉ en nuna Lviva provinco
- Japana venko en batalo de Sumatro; Lubeko: post aeratako de Royal Air Force bruliĝis Marienkirche
1943: Volinia masakro: taĉmento de Ukraina Ribela Armeo masakris polajn vilaĝanojn: en Pendyki (proksime al Kostopil, nun en Rivna provinco) - pereis ĉirkaŭ 150 personoj kaj ukrainaj naciistoj murdis 40 polojn en vilaĝo Halinówka (proksime al Lucko); partizana taĉmento „Jędrusiów” kune kun Pola Enlanda Armeo frakasis germanan malliberejon en Mielec liberigante 126 enprizonigitojn; germana polico pafmortigis en Varsovio 21 personojn, en tio profesoron pri mikrobiologio Roman Nitsch kaj dum enketado de gestapo en Poznań sinmortigis literaturisto Stefan Balicki, partoprenanto de sekreta instruado; germana polico transportis judojn de Skopjo al koncentrejo Treblinka
Katin: germana militista unuo sub kontrolo de germana profesoro Gerhard Bhutz de Vroclava Universitato komencis eltombigadon de polaj oficiroj el amasaj tomboj malkovritaj februare - laŭ invito de germanaj regopovoj kaj konsento de Pola Subtera Ŝtato partoprenis ĝin pola verkisto kaj publicisto Józef Mackiewicz
1944: Ruĝa Armeo liberigis Kołomyja; germana polico pafekzekutis en ruinoj de Varsovia geto ĉirkaŭ 150 personojn- Al koncentrejo Ravensbrück alvenis transporto kun 72 polinoj de Krakovo
1945: Germanaj policanoj pafmortigis en Żywiec 5 personojn; Pola-Sovetunia Komisiono pri esploro de germanaj krimoj en koncentrejo Majdanek, fondita la 18-an de aŭgusto 1944, ĉesis labori; en Krakovo fondiĝis Komisiono pri Esploro de Germanaj-Naziaj krimoj en Aŭŝvico
1947: En Madagaskaro komenciĝis kontraŭfranca ribelo
1951: Usonaj komunistoj Ethel kaj Julius Rosenberg estis pro spionado favore al Sovetunio juĝe kulpigitaj kaj kondamnitaj je mortpuno
1959: Premiero de la usona komedio Iuj preferas ĝin varman
1960: La 5-a Eŭrovido-Kantokonkurso okazis en Londono
1969: La 14-a Eŭrovido-Kantokonkurso okazis en Madrido
1971: Usona krimulo Charles Manson kaj liaj kunlaborantoj estis mortkondamnitaj
1973: Vjetnama milito: la lastaj usonaj taĉmentoj forlasis Vjetnaman respublikon
1974: Ŝenŝjio: malkovro de Terakota Armeo apud sarkofago de la unua imperiestro de Ĉinio Qin Shihuangdi
1983: Tekokomputilo eniris merkaton en Usono
1985: La 1-a Monda Junulara Tago komenciĝis en Romo
1995: Konsilio pri Etiko de Amaskomunikiloj fondiĝis - laŭ iniciato de la Asocio de Polaj Ĵurnalistoj
1998: Portugalio: malfermo de la plej longa en Eŭropo Ponto Vasco da Gama
2004: Bulgario, Estonio, Latvio, Litovio, Rumanio, Slovakio, kaj Slovenio aliĝis al NATO
2004: Irlando kiel la unua en la mondo enkondukis malpermeson fumi en manĝejoj
2006: Plena suna eklipso videbla en la Norda Afriko, Turkio kaj Kazaĥio
2006: Ismail Hanija iĝis ĉefministro de Palestina Aŭtonomio
2006: Eksprezidento de Liberio Charles Taylor estis arestita
2010: Metroo de Moskvo: du atencoj per sinmortigo okazis - pereis 39 personoj, 102 vundiĝis
2011: 65 personoj pereis kaj ĉirkaŭ 100 vundiĝis dum rekonkero de okupita de ribelantoj sidejo de lokaj regopovoj en Tikrit (norda Irako)
2011: NASA-kosmosondilo MESSENGER sendis la unuan foton de Merkuro
2014: Andrej Kiska iĝis prezidento de Slovakio
2015: Islom Karimov denove iĝis prezidento de Uzbekio
2015: Post prezidenta baloto en Niĝerio kaj elekto de Muhammadu Buhari opozicio unuafoje transprenis la regopovon
Naskiĝoj |
1187: Arturo la 1-a (Bretonio), nevo de Johano (Anglio) (m. 1203)
1281: Castruccio Castracani, itala kondotiero kaj duko de Lucca (m. 1328)
1468: Karlo la 1-a de Savojo, princo de Savojo kaj Piemonto (m. 1490)
1484: Johann Spangenberg, reformisto kaj pedagogo
1553: Vicencos Kornaros, kreta poeto verkinta epopeon en la greka lingvo (mortis ĉirkaŭ 1613)
1561: Santorio Santorio, itala kuracisto esplorinta metabolon, fizikisto kaj inventisto eltrovinta akvoliton (m. 1636)
1735: Johann Karl August Musäus, germana verkisto kaj literaturkritikisto (m. 1787)
1747: Johann Wilhelm Häßler, germana komponisto kaj orgenisto (m. 1822)
1759: Alexander Chalmers, skota verkisto kaj eldonisto, aŭtoro de biografia vortaro (m. 1834)
1769: Marŝalo Soult, franca politikisto, militisto de Napoleonaj Militoj, ĉefministro de Francio (m. 1851)
1787: Carl Sprengel, germana agronomo, pioniro pri uzo de sintezaj sterkoj (m. 1859)
1790: John Tyler, prezidento de Usono (1841-45), konata de la anekso de Respubliko Teksaso (m. 1862)
1801: József Torma, hungara historiisto kaj politikisto, patro de Károly Torma kaj Zsófia Torma (m. 1864)
1807: Wincenty Gostkowski, pola juristo, horloĝisto kaj entreprenisto, kunlaboranto de Antoni Patek (m. 1884)
1816: Tsultrim Gyatso, la 10-a dalai-lamao de tibeta budhismo el la skolo Gelugpao (m. 1837)
1826: Wilhelm Liebknecht, germana-juda socialdemokrato, patro de Karl Liebknecht (m. 1900)
1832: Julius Mařák, ĉeĥa pentristo kaj grafikisto, influita de la Ĉeĥa nacia renaskiĝo (m. 1899)
1842: Géza Entz, hungara biologo, zoologo, profesoro, filo de Ferenc Entz (m. 1919)
1861: Francesco Barbèri, itala ŝtatoficisto kaj esperantisto el Romo (m. 1930)
1864: Joseph Noulens, franca politikisto, prezidanto de arbitracia komisiono dum la pola-ukraina milito (m. 1944)
1869: Aleš Hrdlička, usona kuracisto kaj antropologo ĉeĥdevena (m. 1943)
1872: Henry William Hetzel, usona instruisto pri arto, esperantisto el Pensilvanio (m. 1951)
1873: Tullio Levi-Civita, itala matematikisto juddevena, esploristo de tensoroj, disĉiplo de Gregorio Ricci-Curbastro (m. 1941)
1874: Ferenc Szolga, hungara/rumania hungara mineralogo, instruisto (m. ?)
1885: Dezső Kosztolányi, hungara verkisto, poeto, tradukisto (m. 1936)
1895: Ernst Jünger, germana verkisto, kies ŝatokupo estis entomologio (m. 1998)
1899: Lavrentij Berija, soveta politikisto kartveldevena, ĉefo de NKVD respondeca pri granda teroro dum stalinismo, ekzekutita (m. 1953)
1900: Kázmér Géza Werner, hungara verkisto, teatra reĝisoro (m. 1985)
1900: Vilmos Pröhle, rumania hungara verkisto, poeto, grafikisto (m. ?)
1905: Jenő Rejtő, hungara humura verkisto juddevena, kies verkoj estas filmigataj kaj esperantigataj, rete legebla (m. 1943)
1908: Ernő Grünbaum, rumania hungara pentristo (m. 1945)
1910: József Kecskés, rumania hungara ekonomikisto kaj ekonomihistoriisto (m. ?)
1920: István Hegyi, rumania hungara ĵurnalisto, muzikritikisto
1929: Lennart Meri, estona verkisto, la unua prezidento de Estonio (m. 2006)
1930: Anerood Jugnauth, prezidento de Maŭricio baratdevena
1939: Terence Hill, itala naĝisto kaj aktoro, rolinta en la filmo Winnetou II
1941: Renato Corsetti, itala sciencisto, prezidanto de UEA, prezidanto de Itala Esperanto-Federacio, kontribuinto al Studadsesioj de AIS, membro de la Akademio de Esperanto
1943: John Major, ĉefministro de Britio, membro de Ordeno de la Ĝartero
1943: Vangelis, greka komponisto, kreinto de elektronika muziko kaj de filma muziko, aŭtoro de diskoj Conquest of Paradise, Foros Timis Ston Greco, El Greco
1945: Gábor Simon, rumania hungara flutisto, direktoro de hungara operejo de Kluĵo
1948: Kázmér Kurta, rumania hungara pentristo, pato de Árpád Krisztián Kurta
1957: Christopher Lambert, usona aktoro francdevena
1963: Elle Macpherson, aŭstrala aktorino kaj fotomodelo
1964: Zsuzsanna Nagy, rumania hungara kuracistino
1964: Árpád Daradics, hungara pentristo kaj grafikisto
1965: Paraskevi Patoulidou, greka atletikistino gajninta oran medalon en la Somera Olimpiko 1992
1968: Lucy Lawless, novzelanda aktorino rolinta kiel Xena
1979: Ferenc Jámbor, rumania hungara reklamgrafikisto
1984: Mohamed Bouazizi, tunizia vendisto, kies sinbruligo kaŭzis tunizian ribelon (m. 2011)
Mortoj |
-87: Wu Di, imperiestro de Ĉinio el dinastio Han (n. -156)
1058: Stefano la 9-a, germandevena papo, adepto de fraŭleco, murdita (n. 1020)
1519: Francesco la 2-a Gonzaga, itala kondotiero, markizo de Mantovo (n. 1466)
1612: István Szamosközy, hungara verkisto pri historio de Hungario (n. 1570)
1697: Nikolaus Bruhns, germana komponisto de la Nordgermana orgenskolo kaj orgen- kaj violon-virtuozo (n. 1665)
1772: Emmanuel Swedenborg, sveda sciencisto, teologo, filozofo kaj mistikulo, interpretisto de Biblio (n. 1688)
1778: Charles Wesley, kunfondinto de Metodismo-movado (n. 1707)
1792: Gustavo la 3-a, reĝo de Svedio fondinta Svedan Akademion (n. 1746)
1794: Nicolas de Condorcet, franca filozofo, matematikisto, politikisto kaj politologo (n. 1743)
1803: Gottfried van Swieten, nederlanda diplomato kaj mecenato de komponistoj (n. 1733)
1822: Johann Wilhelm Häßler, germana komponisto kaj orgenisto (n. 1747)
1852: Sámuel Méhes, hungara instruisto, verkisto, akademiano (n. 1795)
1863: Józef Lompa, pola instruisto, poeto kaj publicisto, pioniro de la nacia renaskiĝo en Supra Silezio (n. 1797)
1870: Paul Émile Botta, franca arkeologo kaj konsulo en Mosulo, italdevena (n. 1802)
1891: Georges Seurat, franca postimpresionisma pentristo (n. 1859)
1896: Leó Frankel, hungara komunista revoluciulo (n. 1844)
1903: Pista Dankó, hungara komponisto, violonisto (n. 1858
1905: Pál Böhm, hungara pentristo, la unua majstro de László Paál (n. 1839)
1911: Alexandre Guilmant, franca orgenisto kaj komponisto (n. 1837)
1912: Robert Scott, brita esploristo de Antarkto (n. 1868)
1924: Charles Villiers Stanford, brita komponisto irlanddevena (n. 1852)
1932: Mihály László, hungara instruisto, verkisto (n. 1849)
1937: Karol Szymanowski, pola komponisto, pianisto, pedagogo, apartenanta kune kun Fryderyk Chopin kaj Witold Lutosławski al la plej grandaj polaj komponistoj (n. 1882)
1939: Gerardo Machado, prezidento de Kubo konstruinta Kapitolon de Havano (n. 1871)
1945: Sándor Ferenczy, rumania hungara biologo (ornitologo) (n. 1901)
1950: József Gabriel, rumania hungara, germana redaktoro (n. 1862)
1959: Barthélemy Boganda, la unua ĉefministro de Centr-Afrika Respubliko (n. 1910)
1964: László Viski Balás, hungara pentristo kaj instruisto (n. 1909)
1976: Lajos Dálnoki Veress, hungara generalkolonelo, verkisto, kontraŭkomunisto (n. 1889
1977: Eugen Wüster, aŭstra leksikografo, fondinto de la scienco pri terminologio, enkondukinto de la termino esperantologio (n. 1898)
1982: Carl Orff, germana komponisto kaj dirigento, konata kiel muzikedukisto kaj aŭtoro de la verko Carmina Burana (n. 1895)
1992: Paul Henreid, aŭstra-usona aktoro kaj reĝisoro, konata de la filmo Amkanto (n. 1905)
2001: Helge Ingstad, norvega verkisto kaj esploristo, malkovrinto de vikinga setlejo L'Anse aux Meadows en Novlando (n. 1899)
2001: John Lewis, usona ĵaza pianisto kaj komponisto (n. 1920)
2002: Dániel Veress, hungara literaturhistoriisto, dramverkisto (n. 1929)
2012: Sándor Fodor, rumania hungara verkisto, edzo de Éva Nagy Fodor (n. 1927)
2013: Enzo Jannacci, itala kantaŭtoro, komponisto, ĵazpianisto, aktoro (n. 1935)
2016: Nil Gileviĉ, belorusa verkisto, poeto, politikisto kaj tradukisto en la belorusan lingvon de slavaj verkoj (n. 1931)
2016: Patty Duke, usona teatra, filma kaj televida aktorino (n. 1946)
2017: Aleksej Abrikosov, rusa Nobelpremiita fizikisto okupiĝanta pri fiziko de solidoj kaj kiamaniere magneta flukso trapenetras superkonduktantojn, laŭreato de Lenin-premio (n. 1928)
Specialaj tagoj kaj festoj |
Romkatolika Eklezio: Stefano la 9-a, papo germandevena
Respubliko Ĉinio: Tago de Revoluciaj Martiroj, ankaŭ Junula Tago
Centr-Afrika Respubliko: Tago de Boganda
Tagoj de semajno |
La 29-a de marto estas (laŭ gregoria kalendaro):
Dimanĉo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
Lundo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
Mardo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
Merkredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
Ĵaŭdo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
Vendredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
Sabato en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098.