Cinikismo
Cinikismo estas la movado komencita per helena filozofo Antisteno kiu fondis la lernejon en 5-a jarcento antaŭ la Kristo en Kinosargo (Kynosarges).
La nomo de cinikismo devenas de vorto "Κυνιкος"- "la hundo" ĉar en lia lernejo oni instruis ankaŭ filojn de nehellenulinoj. Cinikismo estis la ismo inspirita per Sokrato kaj ĝi konsentas kun lia inklino de kuracado homajn animojn. Ili adoris la virton. Antisteno riproĉas la sciencon kaj lernadon, li riproĉas ankaŭ la diskuton kaj divagacion pro iliaj malveraj ideoj. Li estis reisto-nominalisto kaj li opinis ke estas nur estoj konkretaj kaj oni povas rigardi kaj priskribi nur estoj individuan. Laŭ li cinikisto devas esti indiferento al ĉiu krom la virto. Ĉiuj bonaĵoj estas kontraktaj tamen virto estas bona el naturo. Laŭ Antisteno ekzistas nur unu Dio.
Tre grava cinikisto estis ankaŭ Diogeno el Sinopo laŭ kiu ĉiu devas vivi per tiu kio naturo lin donis. Laŭ li la socio de landoj-urboj (πολις) estas perversa. Laŭ li la ŝaĝa homo ne povas reformi socion kaj li ne povas esti patriotema. La ŝaĝa homo estas libera de ĉiaj popolaj iluzioj kaj kosmopolitema. Tial Cinikoj batalis kun sklaveco kaj pri rajtoj de virinoj. Pri Diogeno oni primemoras la legendon ke li estis tiel cinisma ke li hejmis en benko super la akvo. Oni primemoras ke lin vizitis la Aleksandro la Granda kaj ke li serĉis tage la homon kun lampo. Tiuj legendoj iĝas lin vere klasika filozofo.
Diogeno havis multajn lernulojn. Grava ekzemplo estas Krato el Tebo kiu forlasis heredaĵon kaj vivis ĉirkaŭ li kun sia edzino. Lia lernulo estis ankaŭ Onesikritos el Astipalaia kiu estis ankaŭ en eskapo kun Aleksandro la Granda. Unu el plej gravaj cinikoj estis ankaŭ Filiskos laŭ kiu estas permesita manĝi homojn kaj edziĝi kun sia familio. Lia famo poste igis ke cinikismo estis komprenita pli pejorative kiel ismo kiu indiferentas ĉiajn signifojn.
Eksteraj ligiloj |
- Liberpensuloj
