Ribo
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Groso (Ribes uva-crispa) | ||||||||||||
Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
Dunomo | ||||||||||||
Ribes L. | ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||
Ribo estas genro en la familio de Grosulariacoj Grossulariaceae. La fruktoj estas beroj. Tre gravaj, ofte ĝardene plantataj specioj estas ruĝa ribo (Ribes rubrum), nigra ribo (Ribes nigrum) kaj groso (Ribes uva-crispa).
Systematiko kaj disvastiĝo |
La familio Grossulariaceae estis difinita en la jaro 1805 de Augustin-Pyrame de Candolle en Flore Française, Troisième Édition, 4(2), S. 405. Tipa genro Grossularia Mill. estis publikigita en la jaro 1754 de Philip Miller en The Gardeners Dictionary ... Abridged ..., 4. eldono kun la tipa specio Grossularia hirsuta Mill. Kelkaj ankoraŭ ĉe A. Cronquist 1981 al Grossulariaceae enordigitaj genroj kun kapselaj fruktoj nun estas propraj familioj: Itea kiel Iteaceae kaj Escallonia Mutis ex L. f. kiel Escalloniaceae.
La nomo de la genro Ribes estis la unuan fojon publikigita en la jaro 1753 de Carl von Linné en Species Plantarum, 1, S. 200–202. Tipa specio estas Ribes rubrum L.. Sinonimoj por Ribes L. estas: Botrycarpum A. Rich., Botryocarpium Spach, Calobotrya Spach, Cerophyllum Spach, Chrysobotrya Spach, Coreosma Spach, Grossularia Mill., Liebichia Opiz, Rebis Spach, Ribesium Medik., Rolsonia Rchb..[1]
Ribes aureum.
Ribes bracteosum.
Ribes cereum var. cereum.
Floroj de Ribes divaricatum var. divaricatum kun reen kurbigitaj kalikaj folietoj.
Ribes fasciculatum var. chinense.
Ribes lacustre.
Floraro de Ribes laxiflorum.
Fruktoj de Ribes leptanthum.
Ribes malvaceum var. veridifolium.
Floraro de Ribes meyeri.
Ribes petraeum.
La genro Ribes estas dividita en subgenrojn kaj sekciojn, ĉi tie ĉiukaze kun elekto de specioj [1]:
- Subgenro Berisia:
- Sekcio Berisia:
Ribes affine Kunth
Alpa ribo (Ribes alpinum L., Syn.: Ribes dioicum Moench)
Ribes armenum Pojark.
Ribes brachybotrys (Wedd.) Jancz.
Ribes cuneifolium Ruiz & Pav.
Ribes fontaneum Bochkarn.
Ribes glaciale Wall.
Ribes heterotrichum C.A.Mey.
Ribes komarovii Pojark.
Ribes laciniatum Hook. f. & Thomson (Syn.: Ribes tenue Jancz.)
Ribes luridum Hook. f. & Thomson
Ribes maximowiczianum Kom.
Ribes maximowiczii Batalin
Ribes orientale Desf.
Ribes vilmorinii Jancz.
- Sekcio Davidia:
Ribes henryi Franch.
Ribes laurifolium Jancz.
- Sekcio Diacantha:
Ribes diacanthum Pall.
Ribes pulchellum Turcz.
Ribes saxatile Pall.
- Sekcio Hemibotrya:
Ribes fasciculatum Siebold & Zucc.
- Sekcio Berisia:
- Subgenro Grossularia (Mill.) Pers. (Grosoj):
- Sekcio Grossularia (Mill.) Nutt.:
Ribes aciculare Sm.
Ribes alpestre Wall. ex Decne.
Ribes binominatum A.Heller
Ribes burejense F.Schmidt
Ribes curvatum Small
Ribes cynosbati L. (Syn.: Ribes gracile Micĥ. )
Ribes divaricatum Douglas
Ribes formosanum Hayata
Ribes hirtellum Micĥ.
Ribes inerme Rydb.
Ribes leptanthum A.Gray
Ribes missouriense Nutt.
Ribes niveum Lindl.
Ribes oxyacanthoides L.
Ribes pinetorum Greene
Ribes quercetorum Greene
Ribes rotundifolium Micĥ.
Ribes sinanense F.Maek. (Syn.: Ribes grossularioides Maxim.)
Ribes stenocarpum Maxim.
Groso (Ribes urva-crispa L., Syn.: Grossularia reclinata (L.) Mill., Ribes grossularia L., Ribes reclinatum L.)
Ribes velutinum Greene
Ribes watsonianum Koehne
- Sekcio Robsonia:
Ribes amarum McClatchie
Ribes californicum Hook. & Arn.
Ribes echinellum (Coville) Rehder
Ribes lobbii A.Gray
Ribes menziesii Pursh
Ribes roezlii Regel
Ribes speciosum Pursh
Ribes thacherianum (Jeps.) Munz
- Sekcio Grossularia (Mill.) Nutt.:
- Subgenro Grossularioides:
Ribes horridum Rupr.
Ribes lacustre (Pers.) Poir. (Syn.: Ribes grossularioides Micĥ. ex Steud., Ribes oxyacanthoides var. lacustre Pers.)
Ribes montigenum McClatchie
- Subgenro Parilla:
- Sekcio Andina:
Ribes bolivianum Jancz.
Ribes cucullatum Hook. & Arn.
Ribes gayanum (Spach) Steud. (Syn.: Rebis gayanum Spach, Ribes villosum Gay )
Ribes incarnatum Wedd.
Ribes lehmannii Jancz.
Ribes pentlandii Britton
Ribes trilobum Meyen
- Sekcio Parilla:
Ribes magellanicum Poir.
Ribes punctatum Ruiz & Pav.
Ribes valdivianum Phil.
- Sekcio Andina:
- Subgenro Ribes
- Sekcio Botrycarpum:
Ribes americanum Mill.
Ribes bracteosum Douglas
Ribes dikuscha Fisch. ex Turcz. (Syn.: Ribes appendiculatum Krylov)
Ribes fragrans Pall. (Syn.: Ribes graveolens Bunge)
Ribes ×fuscescens (Jancz.) Jancz. (= R. bracteosum × R. nigrum, Syn.: Ribes bracteosum var. fuscescens Jancz.)
Ribes hudsonianum Richardson
Ribes janczewskii Pojark.
Ribes japonicum Maxim.
Nigra ribo (Ribes nigrum L.)
Ribes pauciflorum Turcz. ex Pojark.
Ribes procumbens Pall.
Ribes turbinatum Pojark.
Ribes ussuriense Jancz.
Ribes viburnifolium A.Gray
- Sekcio Calobotrya:
Ribes ×bethmontii Jancz. (= R. malvaceum × R. sanguineum)
Ribes ciliatum Humb. & Bonpl. ex Schult.
Ribes howellii Greene
Ribes malvaceum Sm.
Ribes neglectum Rose
Ribes nevadense Kellogg
Sangoruĝa ribo (Ribes sanguineum Pursh): Hejmregiono estas norda Ameriko.
Ribes viscosissimum Pursh (Syn.: Ribes hallii Jancz.)
Ribes wolfii Rothr. (Syn.: Ribes mogollonicum Greene)
- Sekcio Cerophyllum:
Ribes cereum Douglas
Ribes mescalerium Coville
- Sekcio Fargesia
- Sekcio Heritiera:
Ribes erythrocarpum Coville & Leiberg
Ribes glandulosum Grauer (Syn.: Ribes prostratum L'Hér.)
Ribes laxiflorum Pursh (Syn.: Ribes affine Douglas ex Bong., Ribes coloradense Coville)
Ribes sachalinense (F.Schmidt) Nakai
- Sekcio Microsperma:
Ribes ambiguum Maxim.
- Sekcio Ribes:
Ribes altissimum Turcz. ex Pojark.
Ribes ×futurum Jancz. (= R. rubrum × R. warszewiczii)
Ribes griffithii Hook. f. & Thomson
Ribes himalense Royle ex Decne.
Ribes ×holosericeum Otto & A.Dietr. (= R. petraeum × R. spicatum)- Ribes ×koehneanum Jancz. (= R. multiflorum × R. rubrum)
Ribes latifolium Jancz.
Ribes longeracemosum Franch.
Ribes mandshuricum (Maxim.) Kom.
Ribes meyeri Maxim.
Ribes moupinense Franch.
Ribes multiflorum Kit. ex Schult.
Ribes palczewskii (Jancz.) Pojark.
Ribes pallidiflorum Pojark.
Roka ribo (Ribes petraeum Wulfen: Hejmregiono estas suda kaj orienta Eŭropo, Azio, norda Afriko.
Ruĝa ribo (Ribes rubrum) L.: Hejmregiono estas Eŭropo.
Spika ribo (Ribes spicatum) E.Robson
Ribes triste Pall.
Ribes warszewiczii Jancz.
- Sekcio Symphocalyx:
Ora ribo (Ribes aureum Pursh, Syn.: Ribes odoratum H.L.Wendl. = Bone odoranta ribo): Hejmjregiono estas norda Ameriko.
- Sekcio Botrycarpum:
Fruktaro de la blanka ribo.
Mondvaste la genro enhavas ĉirkaŭ 140 ĝis 160 speciojn. La ĉefa teritorio de disvastiĝo estas la mezvarmaj klimataj regionoj de la norda duonglobo, sed ankaŭ en la Andoj ekzistas kelkaj specioj. En Ĉinujo aperas 59 specioj, en kiuj 25 nur estas tie. 53 specioj aperas en norda Ameriko. Kontraŭe nur malmulte da specoj estas hejmaj en suda Ameriko.
Ĝardenaj kultivaroj:
de:Jostabeere, aŭ germane Jochelbeere (Ribes ×nidigrolaria Rud.Bauer & A.Bauer): Estas ĝardena kruciĝo (hibrido) el R. nigrum × R. divaricatum × kaj R. uva-crispa.- Kulturaj grosoj estiĝis de la du specioj Ribes uva-crispa kaj Ribes hirtellum.
Notoj |
- ↑ 1,01,1Familio de grosulariacoj ĉe GRIN - Germplasm Resources Information Network. germane
