1992
Listo de historiaj eventoj | Aktualaĵoj
◄ |
19-a jarcento |
20-a jarcento
| 21-a jarcento
◄ |
1960-aj jaroj |
1970-aj jaroj |
1980-aj jaroj |
1990-aj jaroj
| 2000-aj jaroj
| 2010-aj jaroj
◄◄ |
◄ |
1988 |
1989 |
1990 |
1991 |
1992
| 1993
| 1994
| 1995
| 1996
| ►
| ►►
Ĉi tiu jaro estas superjaro komenciĝanta je merkredo (vidu ĉi tie kalendaron).
Gregoria kalendaro | 1992 MCMXCII |
Ab urbe condita | 2745 |
Armena kalendaro | 1441 ԹՎ ՌՆԽԱ |
Bahaa kalendaro | 148 – 149 |
Barataj kalendaroj | |
- Vikram Samvat | 2047 – 2048 |
- Barata nacia kalendaro (Shaka Samvat) | 1914 – 1915 |
- Kali Juga | 5093 – 5094 |
Budhisma kalendaro | 2536 |
Ĉina kalendaro | 4628 / 4688 – 4629 / 4689 辛未 – 壬申 |
Etiopa kalendaro | 1984 – 1985 |
Franca respublika kalendaro | 200 - 201 CC -CCI |
Hebrea kalendaro | 5752 – 5753 |
Holocena kalendaro | 11992 |
Irana kalendaro | 1370 – 1371 |
Islama kalendaro | 1412 – 1413 |
- Imperia jaro | Kōki 2652 (皇紀2652年) |
- Japana nomo de erao (Jōmon) | 11992 |
Juliana kalendaro | 2037 |
Korea kalendaro | 4325 |
Tajlanda suna kalendaro | 2535 |
En la jaro 1992 post Kristo okazis, interalie:
Enhavo
1 Eventoj
1.1 Esperantujo
1.2 Mondo
2 Naskiĝoj
3 Mortoj
Eventoj |
Esperantujo |
- 77-a Universala Kongreso de Esperanto en Vieno.
- La oficiala programo de la Germanaj Katolikaj kaj Ekumenaj Foiroj ek enhavis ankaŭ esperantajn programerojn.
Fabio Alonso Ruiz Ortega eklernas Esperanton.
Mondo |
Aŭstrio: Thomas Klestil elektatas prezidento.- Fina disiĝo de Jugoslavia Socialisma Federacia Respubliko. Eliras Kroatio, Bosnio kaj Hercegovino. Serbio kaj Montenegro kreas novan Jugoslavion.
- Kreita Ehmay ghee chah.
UNO : Boutros Boutros Ghali anstataŭigas Javier Pérez De Cuellar kiel ĝenerala sekretario. Bosnio aniĝas, kaj Eŭropa Unio kaj Usono rekonas ĝian sendependecon. Krome aniĝas: Armenio, Azerbajĝano, Kartvelio, Kazaĥstano, Kirgizio, Kroatio, Moldavio, San-Marino, Slovenio, Taĝikio, Turkmenio kaj Uzbekio.
Estonio : Lennart Meri elektatas prezidento.
Rumanio : Dua el du unuaj demokratiaj elektoj.
Kroatian sendependecon agnoskas Usono.
Israelo : Yitzhak Rabin elektatas ĉefministro. Granda venko de la maldekstruloj post multaj jaroj.
Maŭricio : Cassam Uteem elektatas prezidento.
Kartvelio: Demokratie elektita prezidento Zviad Gamsaĥurdia renversiĝas.
Afganion unuigas la Norda Alianco.
Kameruno, Kongolo Brazavila, Malio: Unuaj multpartiaj elektoj.
15-a de aprilo : Vjetnamo akiras sian konstitucion.
Aŭgusto: la ŝtatestroj de la Sud-Afrika Evolu-Kunordiga Konferenco kunvenis en Windhoek, Namibio, kaj subskribis deklaracion kaj traktaton establigante la novan organizaĵon, la Sud-Afrika Evolu-Komunumo.
31-a de oktrobro : Frumatene komenciĝis armita konflikto inter Inguŝio kaj Nord-Osetio en la sudo de Rusio. Kvankam la milita fazo daŭris nur 6 tagojn, la streĉo de rilatoj daŭras ĝis nun.
1-a de decembro: UN-rezolucio kondamnas la serbojn kiel ĉefagresanfojn, en Bosnio. El ia militregiono multiĝas raportoj pri sistemaj perfortoj de virinoj kaj pri koncentrejoj.
2-a de decembro: Germana parlamento ratifas la kontrakton de Maastricht.
3-a de decembro: Eksa GDR-ĉefo Honecker en proceso neas ĉian kulpon pri politikaj viktimoj.
3-a de decembro Nova leĝo permesas israelajn kontaktojn kun PLO-reprezentantoj.
6-a de decembro Hinduoj detruas moskeon en Ayodhya kaj kaŭzas tumultojn en Hindio, Pakistano kaj Bangladeŝo.
6-a de decembro: La svisa popolo voĉdonas kontraŭ ia aliĝo al Eŭropa Ekonomia Sfero (EES).
7-a de decembro: Prezidanto Kuĉan kaj liberaldemokratoj venkas en Slovenio.
8-a de decembro: Jelcin nomumas la reformemuton Egor Gajdar ĉefministro de Rusio.
9-a de decembro Armitaj UN-trupoj invadas Somalion por helpi ai la malsatanta popolo (laŭ oficiala versio).
10-a de decembro: Portugala parlamento ratifas la kontrakton de Maastricht.
10-a de decembro: Rigorberta Menchu, defendantino de la indiĝenaj rajtoj en Gvatemalo, ricevas - la Nobepacpremion.
10-a de decembro: La germana registaro ekmalpermesas novnaziajn grupiĝojn reage al iliaj atakoj kontraŭ eksterlandanoj.
11-a de decembro: Sukcesa konferenco de Eŭropa Komunumo en Edinburgo.
13-a de decembro: La liĥtenŝtejna popolo voĉdonas por la aliĝo ai Eŭropa Ekonomia Sfero (EES).
15-a de decembro: Post solvo de la parlamenta krizo, la nova rusia ĉefministro Viktor Ĉernomirdin promesas daŭrigi reformojn kun modifoj.
17-a de decembro: Reage al murdo de israela soldato fare de organizajo Hamas, la jerusalema registaro deportas 400 palestinanojn al Libano.
19-a de decembro: La nova prezidanto de Sud-Koreio nomiĝas Kim Jung Sam. Opoziciulo Kim Dae-Jung fiaskas.
20-a de decembro: Prezidanto de Serbio Slobodan Miloŝeviĉ reelektita. Opozicia kandidato Panid postulas nuligon de la, laŭ lia opinio, manipulutaj elektoj.
20-a de decembro: Unuafoje pluraj kandidatoj - prezentas sin en komunumaj elektoj en Kubo.
30-a de decembro: Brazila prezidanto Fernando Collor de Mello demisias sub premo de koruptada suspekto.
Naskiĝoj |
Mortoj |
16-a de februaro: Jânio Quadros, prezidento de Brazilo (n. 1917)
6-a de aprilo: Isaac Asimov, sciencfikcia verkisto (n. 1920)
23-a de aprilo: Satyajit Ray, barata filmreĝisoro (n. 1921)
28-a de aprilo: Francis Bacon, irlanda impresionisma pentristo (n. 1909)
6-a de majo: Marlene Dietrich, germana aktorino kaj kantistino (n. 1901)
8-a de aprilo: Daniel Bovet, nobelpremiita denaska esperantisto (n. 1907)
21-a de junio: Joan Fuster, katalunlingva valencia verkisto (n. 1922)
1-a de septembro: Árni Böðvarsson, islanda esperantisto (n. 1922)
4-a de septembro: João Masiero, brazila esperantisto (n. nekonata)
8-a de oktobro: Willy Brandt, kanceliero de Germanio 1969–74 (n. 1913)
7-a de novembro: Alexander Dubček, prezidanto de Ĉeĥoslovakio (n. 1921)
Albertino dos Santos Matias, portugala esperantisto (n. 1910)