Dukotiledonaj plantoj

















Vikipedio:Kiel legi la taksonomionKiel legi la taksonomion
Dukotiledonaj plantoj


Floro de magnolio

Floro de magnolio


Biologia klasado














Regno:

Plantoj Plantae

Divizio:

Angiospermoj Magnoliophyta

Klaso:

Dukotiledonaj Magnoliopsida
Brongniart


Ordoj


Vidu tekston.



Aliaj Vikimediaj projektoj







Wikispecies-logo.svg

Sistematiko en Vikispecioj









v  d  r


Information icon.svg



Dukotiledonaj plantoj estas parto de la florplantoj, tradicie komparata kun la unukotiledonaj. La aro de dukotiledonaj plantoj enhavas ĉirkaŭ 200 000 speciojn, ĉeestante en plejparto el ekologiaj sistemoj. Tiuj plantoj havas ĝermante du kotiledonojn. Krom tio, aliaj karakteroj estas:




  • Radikoj: unu dika radiko kun multaj etaj kreskante el ĝi, male al unuoktiledonaj, kies ĉiuj radikoj estas simildikaj.


  • Tigo: kun dua lignon kreskante eksteren, tio estas vera trunko.


  • Folioj: povas esti kunmetitaj (kun folietoj), preskaŭ ĉiam ret-angiaj (ret-nervura).


  • Floroj: 4 aŭ 5-bazataj, tio estas ekzemple 5 sepaloj, 5 petaloj, 2 x 5 stamenoj, 5 karpeloj.


Estas pluraj skoloj por subdividi la dukotiledonojn, la klasika kaj la kladistika, depende de la klasiga sistemo.




Juna Ricino-planto montranta du embriajn foliojn (kotiledonoj), kiuj estas malsamaj ol la plenkreskaj folioj




Enhavo






  • 1 Klasika klasigo


  • 2 Kladistika klasigo


  • 3 Listoj laŭ klasika sistemo


  • 4 Gravaj familioj





Klasika klasigo |


Laŭ la klasika klasigo de Kronkisto de 1981, la dukotiledonaj plantoj estas la klaso Magnoliopsida. En ĝi estas 6 subklasoj:



  • subklaso Asteridae

  • subklaso Caryophyllidae

  • subklaso Dilleniidae

  • subklaso Hamamelidae

  • subklaso Magnoliidae

  • subklaso Rosidae



Kladistika klasigo |


Laŭ la nuna filogenetika klasigo APG III de 2009 (el la angla Angiosperm Phylogeny Group) la dukotiledonaj plantoj ne estas klado, sed parafiletika aro. Tio signifas ke la aro de dukotiledonaj plantoj ne enhavas unu prapatro kaj ĉiuj ties idoj, sed nur parto el ili. Fakte, la unukotiledonaj plantoj ankaŭ estas parto de ties idoj.


La klado de la florplantoj, enhavas frue apartaj dukotiledonaj, la unukotiledonaj, kaj aro de veraj dukotiledonaj, nomita verdukotiledonaj.


Ĉe la verdukotiledonaj kiu estas klado, la polenero havas tri ĝermkavojn. Ĉe la ceteraj duotiledonaj kaj la unukotiledonaj plantoj, estas unu ĝermkavo kaj estas alia klado.



Listoj laŭ klasika sistemo |


La sekvaj listoj prezentas la dukotiledonajn ordojn kun ilia lokigo en la nova klasado de la APG-sistemo kaj en la malpli nova kaj ankoraŭ vaste uzata sistemo de Kronkisto.













Sistemo APG II Sistemo de Kronkisto

Amborellaceae


Nymphaeaceae [+ Cabombaceae]


Austrobaileyales


Chloranthaceae


Ceratophyllales


Magnoliedoj




  • Canellales Canellales


  • Piperaloj Piperales


  • Laŭraloj Laurales


  • Magnolialoj Magnoliales


  • Aristolokiacoj Aristolochiales


Eŭdikotiledonoj


Bazaj eŭdikotiledonoj




  • Ranunkolaloj Ranunculales


  • Buksaloj Buxxales


  • Trochodendrales Trochodendrales


  • Protealoj Proteales


  • Gunnerales Gunnerales


  • Berberidopsidales Berberidopsidales


  • Dilleniales Dilleniales


  • Kariofilaloj Caryophyllales


  • Saksifragaloj Saxifragales


  • Santalaloj Santalales


  • Vitaloj Vitales


Rozedoj Rosids


Bazaj rozedoj




  • Crossosomatales Crossosomatales


  • Geranialoj Geraniales


  • Mirtaloj Myrtales


Eŭrozedoj I




  • Zigofilaloj Zygophyllales


  • Celastraloj Celastrales


  • Malpigialoj Malpighiales


  • Oksalidaloj Oxalidales


  • Fabaloj Fabales


  • Rozaloj Rosales


  • Kukurbaloj Cucurbitales


  • Fagaloj Fagales


Eŭrozedoj II




  • Brasikaloj Brassicales


  • Malvaloj Malvales


  • Sapindaloj Sapindales


Asteredoj


Basaj asteredoj




  • Kornusaloj Cornales


  • Erikaloj Ericales


Eŭasteredoj I




  • Garialoj Garryales


  • Solanaloj Solanales


  • Gencianaloj Gentianales


  • Lamialoj Lamiales

  • Senpozicia: Boraginaceae


Eŭasteredoj II




  • Akvifolialoj Aquifoliales


  • Apialoj Apiales


  • Dipsakaloj Dipsacales


  • Asteraloj Asterales



Magnoliopsida


Magnoliidae (plejparte bazaj dukotiledonoj)




  • Magnolialoj Magnoliales


  • Laŭraloj Laurales


  • Piperaloj Piperales


  • Aristolokiacoj Aristolochiales


  • Ilicialoj Illiciales


  • Nimfealoj Nymphaeales


  • Ranunkolaloj Ranunculales


  • Papaveraloj Papaverales


Hamamelidae




  • Trochodendrales Trochodendrales


  • Hamamelidales Hamamelidales


  • Daphniphyllales Daphniphyllales


  • Didymelales Didymelales


  • Eucommiales Eucommiales


  • Urtikaloj Urticales


  • Leitneriales Leitneriales


  • Juglandaloj Juglandales


  • Myricales Myricales


  • Casuarinales Myricales


Caryophyllidae




  • Kariofilaloj Caryophyllales


  • Poligonaloj Polygonales


  • Plumbaginales Plumbaginales


Dilleniidae




  • Dilleniales Dilleniales


  • Theales Theales


  • Malvaloj Malvales


  • Lecythidales Lecythidales


  • Nepenthales Nepenthales


  • Violaloj Violales


  • Salikaloj Salicales


  • Capparales Capparales


  • Batales Batales


  • Ericales Ericales


  • Diapensiales Diapensiales


  • Ebenales Ebenales


  • Primulales Primulales


Rozedoj Rosidae




  • Rozaloj Rosales


  • Fabaloj Fabales


  • Protealoj Proteales


  • Podostemaloj Podostemales


  • Haloragaloj Haloragales


  • Mirtaloj Myrtales


  • Rhizoforaloj Rhizophorales


  • Kornusaloj Cornales


  • Santalaloj Santalales


  • Raflezialoj Rafflesiales


  • Celastraloj Celastrales


  • Eŭforbialoj Euphorbiales


  • Ramnaloj Rhamnales


  • Poligalaloj Polygalales


  • Sapindaloj Sapindales


  • Geranialoj Geraniales


  • Apialoj Apiales


Asteredoj




  • Gencianaloj Gentianales


  • Solanaloj Solanales


  • Lamialoj Lamiales


  • Callitrichales Callitrichales


  • Plantaginales Plantaginales


  • Scrophulariales Scrophulariales


  • Campanulales Campanulales


  • Rubiales Rubiales


  • Dipsakaloj Dipsacales


  • Calycerales Calycerales


  • Asteraloj Asterales




Gravaj familioj |


Sendepende de la klasigsistemo jen ĉefaj familioj kun gravaj, konataj genroj (ordo laŭ APG-sistemo en krampoj):








aceracoj (sapindaloj)


akvifoliacoj (akvifolialoj)


amarantacoj (kariofilaloj)


anakardiacoj (sapindaloj)


apiacoj (apialoj)


apocinacoj (gencianaloj)


araliacoj (apialoj)


aristolokiacoj (piperaloj)


asteracoj (asteraloj)


balzaminacoj (erikaloj)


begoniacoj (kukurbaloj)


betulacoj (fagaloj)


bombakacoj (malvaloj)


boragacoj (boragaloj ?)


brasikacoj (brasikaloj)


buksacoj (buksaloj ?)


burseracoj (sapindaloj)


celastracoj (celastraloj)


cistacoj (malvaloj)


datiskacoj (kukurbaloj)


dipsakacoj (dipsakaloj)


drozeracoj (kariofilaloj)


enoteracoj (mirtaloj)


erikacoj (erikaloj)


eŭforbiacoj (malpigialoj)


fabacoj (fabaloj)


fagacoj (fagaloj)


filadelfacoj (kornusaloj)


fitolakacoj (kariofilaloj)


flakurtiacoj (malpigialoj)


fumariacoj (ranunkolaloj)


gencianacoj (gencianaloj)


geraniacoj (geranialoj)


globulariacoj (lamialoj)


hidrangeacoj (kornusaloj)


hiperikacoj (malpigialoj)

hipokastanacoj

juglandujacoj

kampanulacoj

kanabacoj


kaprifoliacoj (dipsakaloj)


kariofilacoj (kariofilaloj)


kenopodiacoj (kariofilaloj)


konvolvulacoj (solanaloj)


kornusacoj (kornusaloj)


krasulacoj (saksifragaloj)


kukurbacoj (kukurbaloj)





lamiacoj (lamialoj)


laŭracoj (laŭraloj)


linacoj (malpigialoj)


litrumacoj (mirtaloj)


lorantacoj (santalaloj)


magnoliacoj (magnolialoj)


malvacoj (malvaloj)


meliacoj (sapindaloj)

miristikacoj


mirtacoj (mirtaloj)


morusacoj (rozaloj)

nimfeacoj

oksalidacoj


oleacoj (lamialoj)


papavacoj (ranunkolaloj)


pedaliacoj (lamialoj)

peoniacoj


piprujacoj (piperaloj)


plantagacoj (lamialoj)


poligonacoj (kariofilaloj)


primolacoj (erikaloj)


ramnacoj (rozaloj)


ranunkolacoj (ranunkolaloj)


rezedacoj (brasikaloj)


rozacoj (rozaloj)


rubiacoj (gencianaloj)


rutacoj (sapindaloj)


saksifragacoj (saksifragaloj)


salikacoj (malpigialoj)


santalacoj (santalaloj)


sapotacoj (erikaloj)


simarubacoj (sapindaloj)


skrofulariacoj (lamialoj)


solanacoj (solanaloj)


sterkuliacoj (malvaloj)


tamarikacoj (kariofilaloj)


teacoj (erikaloj)


tiliacoj (malvaloj)


timeleacoj (malvaloj)


ulmacoj (rozaloj)


urtikacoj (rozaloj)


verbenacoj (lamialoj)


violacoj (malpigialoj)


vitacoj (vitaloj)


zigofilacoj (zigofilaloj)





  • Kategorio Dukotiledonaj plantoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)


  • Dukotiledonaj plantoj en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)









Popular posts from this blog

What other Star Trek series did the main TNG cast show up in?

Berlina muro

Berlina aerponto