Kdjykuj

Orko
Plutoneno
90482 Orko, montrita per verda cirklo
Oficiala nomo	90482 Orcus
Aliaj nomoj	2004 DW
Historio
Malkovrintoj	Michael E. Brown[1] Chad Trujillo David L. Rabinowitz
Dato de malkovro Loko de malkovro	17-a de februaro 2004[1] Monto Palomar (Kalifornio - Usono)[1]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso - Periapsido - Apoapsido	5 879,34 Gm (39,301 AU)[2] 4 571,26 Gm (30,557 AU)[2] 7 187,28 Gm (48,044 AU)[2]
Discentreco	0,22248 [2]
Meza anomaliangulo	164,48°[2]
Klinangulo	20,594° (sur la ekliptiko)[2]
Periodo	89 991 t (246,38 j)[2]
Meza cirkulrapido	4,68 km/s
Longitudo de suprenira nodo	268,724°[2]
Argum. de periapsido	72,41°[2]
Naturaj satelitoj	1 (Vanto)
Fizikaj ecoj
Diametro	Kombinata : 958 ± 23 km[2] Ĉefa korpo : 917 ± 25 km
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	6,32 ± 0,01 ×1020 kg[2] ~ 1 450 kg/m3[2] ~ 0,2 m/s2 ~ 0,44 km/s
Rotacia periodo	0,55 t (13,188 horoj)[2]
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	(verŝajne 0)
Surfaca temperaturo	~ 44 K
Geometria albedo	0,2
Observaj ecoj
Videbla magnitudo
Absoluta magnitudo	2,27[2]
v • d • r

90482 Orko estas granda duopa transneptuna objekto malkovrita la 17-a de februaro 2004 de Mike Brown kaj lia teamo. Ĝi ricevis la maldaŭran nomon 2004 DW.

Ĉar ĝia orbito estas proksima de tiu de Plutono, ĝi devis ricevi nomo de infera dio. La malkovrintoj propopnis "Orko", laŭ Orko, romia dio de infero. Tiu nomo estis oficialigita la 22-an de novembro 2004^[3].

Orbito |

Perspektiva vido de la orbitoj de Orko (blua), Plutono (ruĝa) kaj Neptuno (griza). Lokalizo en aprilo 2006

Orko estas la dua plej granda plutoneno (post Plutono mem). Kiel Plutono, ĝi havas orbitan periodon de 247 jaroj kaj estas en orbita resonanco 2:3 kun Neptuno (planedo). Kvankal ĝi periode proksimiĝas Neptunon, la resonanco tenas minimuman angulan distancon de 60° inter ambaŭ objektoj.

Orko atingos sian perihelion (aŭ periapsidon) en 2019 kaj situas nun en 2010 je 48,2 astronomiaj unuoj for de Tero^[4].

Fizikaj ecoj |

La absoluta magnitudo, 2,3 estas simila al tiu de la kubevano Kvavaro. Infraruĝa observoj per la kosmoteleskopo Spitzer indikas diametron de 947 ± 73 km (ekzakte: 946 +74,1 / -73,2 km). Ĝia albedo de ~ 20% estas tipa, de la transneptunaj objektoj de diametro proksimaj de 1000 km.

Infraruĝaj observoj de la Eŭropa suda observatorio pensigas, ke ĝia surfaco konsistas el mikso de akva glacio kaj tolino^[5].

La infraruĝa spektro ricevita per la teleskopo Gemini konfirmis la ĉeeston de glacio sur 30% ĝis 50% de ĝia surfaco. Estus malpli da glacio ol sur Karono, sed ĉirkaŭ tion kiom sur Tritono aŭ la grandaj satelitoj de Urano. La spektro de akva glacio estas komuna al la objekto de la Kujperzono, kiuj ne estas asociataj kun la kolizia haŭmea familio.

Observoj per la Very Large Telescope montras ĉeeston de kristala akva glacio kaj eble de glacio da amoniako. Ĉar la akva glacio emas iĝi amorfa pro sufero de jonigantaj radiadoj sur daŭro de ĉirkaŭ 10 milionoj da jaro, tio sugestas, ke la surfaca glacio estus renovigita. glaciaj vulkanoj, rigarditaj kiel plej probabla mekanismo por kialigi la geologian aktivecon de la satelitoj de la eksteraj planedoj, estas ebla sur la objektoj de la Kujperzono de diametro ekde 1000 km^[6].

Plej grandaj transneptunaj objektoj konataj; komparataj grandoj kun Tero (malsupre).
Orko estas la dua el maldekstre sur la dua linio

Natura satelito |

Vanto, natura satelito de Orko estis malkovrita la 13-an de majo 2005 de Mike Brown kaj T. A. Suer sur baze de observoj per la kosmoteleskopo Hubble.

Ĝi estis maldaŭre nomata S/2005 (90482) 1. La 23-a de marto 2009, Mike Brown petis, en sia semajna rubriko^[7] ke la legantoj sugestu nomojn por la satelito. Estis elektita, el la respondoj, la nomo Vanto, etruska diino kiu gvidas la animojn de la mortintoj al la subtera mondo.

Noto kaj referencoj |

1. ↑ ^1,01,11,2IAUC 8291: 2004 DW; C/2003 F5, G4, H8-H12,, J2-J7 IAU-a anonco de la malkovro de 2004 DW (angle)
   


2. ↑ ^{2,002,012,022,032,042,052,062,072,082,092,102,112,122,13}Orbitaj elementoj de Orko kaj Vanto (angle)
   


3. 
   ↑ MPEC 2004-W32 : DISTANT MINOR PLANETS (2004 DEC. 11.0 TT) (angle)
   


4. 
   ↑ (90482) Orko; Efemerido (angle)
   


5. 
   ↑
   La surfaco de la transneptuna objekto 90482 Orko (angle)
   


6. 
   ↑ Surfaca konsistiĝo kaj temperaturo de la transneptuna objekto 90482 Orko (angle)
   


7. 
   ↑ Alvoko por trovi nomon al la orkusa luno (angle)
   

Eksteraj ligiloj |

• 
  france Orko, la kontraŭ-plutono
  


• 
  france (90482) Orko, el la paĝaro de Jean-Michel
  


• 
  france 2004 DW, giganta asteroido
  


• 
  france 90482 Orcus, (Le système solaire à portée de votre souris - La Sunsistemo musklake atingebla)


• 
  angle JPL Small-Body Database Browser 90482 Orcus (2004 DW) orbitaj elementoj
  


• 
  angle Nova mondo trovita apud Plutono
  


• 
  angle oftaj demandoj pri 2004 DW (el la personaj paĝoj de Chad Trujillo)


• 
  angle (90482) Orcus kaj Vanth ; paĝo de Wm. Robert Johnston
  

v • d • r Sunsistemo Stelo Suno Planedoj Merkuro Venuso Tero Marso Jupitero Saturno Urano Neptuno Nanoplanedoj Cereso Plutono Haŭmeo Makemako Eriso Satelitoj Teraj (Luno) Marsaj Jupiteraj (Ioo, Eŭropo, Ganimedo, Kalisto) Saturnaj (Titano) Uranaj Neptunaj (Tritono) Plutonaj (Karono) Haŭmeaj Erisa Aliaj objektoj Asteroidoj Centaŭroj Kometoj, Meteoroidoj Transneptunaj objektoj Kosma polvo Regionoj Asteroida zono Kujper-zono Disa disko Oorta nubo Heliosfero Vidu ankaŭ Listo de la objektoj de la Sunsistemo Kronologio de la malkovroj de la sunsistemaj planedoj kaj de ties naturaj satelitoj