Kdjykuj

Ekonomio (de la greka: οἶκος, "domo"; - νέμoμαι, "administrado") estas sistema kaj ŝparema ordo en mastrumado aŭ administrado de domo, bieno, institucio, regno. Ĝin studas la ekonomiko kiu estas la scienco pri homaj komercaj rilatoj. Ĝi estas grava branĉo de homscienco kaj havas multajn branĉojn.

Ekzistas multaj diversaj ekonomiaj teorioj, kiuj priskribas la faktojn tre diverse.

Tipoj de ekonomio |

Tradicia ekonomio estas ekonomia sistemo nebazita sur mono, en kiu tradicioj, kutimoj, kaj kredoj formas la varojn kaj la servojn kiujn la ekonomio produktas, same kiel la regulojn kaj manieron de sia distribuo. Landoj kiuj uzas tiun specon de ekonomia sistemo ofte estas kamparaj kaj bien-bazitaj. Ankaŭ konata kiel natura ekonomio, tradicia ekonomio estas difinita per natura interŝanĝo kaj komercado. Malgranda pluso estas produktita, kaj se entute troaj varoj estas faritaj, ili estas tipe donitaj al reganta aŭtoritato aŭ terposedanto.

Vivtena ekonomio estas ekonomio ne bazita sur mono kiu dependas el naturaj rimedoj por havigi bazajn necesaĵojn, pere de ĉasado, rikoltado, kaj vivteniga agrikulturo. "Vivtenado" signifas vivtenadi sin mem je minimuma nivelo; en vivteniga ekonomio, ekonomia surhavo estas minimuma kaj uzata nur por komerci aliajn bazajn necesaĵojn, kaj ne estas industriigo.

Agrikultura ekonomio baziĝas sur agrikulturo, dum la gravo de industrio aŭ servoj estas malalta.

Miksa ekonomio estas difinita kiel ekonomia sistemo konsistanta el miksaĵo de merkatoj kaj ekonomia planado, publika proprieto kaj privata proprieto, aŭ liberaj merkatoj kaj ekonomia intervenismo. Tamen, en la plej multaj kazoj, "miksa ekonomio" rilatas al merkataj ekonomioj kun forta reguliga malatento-eraro kaj registara zorgaĵo de publikaj varoj, kvankam kelkaj miksaj ekonomioj ankaŭ havas kelkajn ŝtat-kontrolitajn entreprenojn.

La kunlaboreca ekonomio estas soci-ekonomia sistemo, tio estas tipo de alternativa ekonomio, en kiu dividante kaj kolektive konsumante centrajn spezojn, oni venas al komuna kreado, produktado, distribuo, komerco kaj konsumo de varoj kaj servoj. Informa teknologio estas ofte la katalizilo por individuoj, neregistaraj kaj registaraj organizoj. Temas pri ekonomia modelo bazita sur la interŝanĝo kaj la komuna disponigo de rimedoj kaj servoj per ciferecaj platformoj. Ĝi inspiriĝas en la utopioj de la kundividemo kaj ne komercaj valoroj, kiel la reciproka helpo aŭ la kunviveco, kaj ankaŭ en la spirito de senpageco.

La Skandinava modelo aŭ nordia modelo, ankaŭ nomata nordia kapitalismo aŭ nordia socialdemokratio, estas termino por la ekonomiaj kaj sociaj politikoj komunaj al la skandinavaj landoj, Danio, Finnlando, Norvegio, Svedio kaj Islando, kiu inkluzivas kombinaĵon de libermerkata kapitalismo kun plena sociala ŝtato.

Terminaro |

• Malneta Enlanda Produkto


• Monda Ekonomia Forumo


• 
  Organizaĵo por Ekonomiaj Kunlaboro kaj Evoluigo (OEKE) estas speciala organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj, kiu celas plani, kunordigi kaj profundigi ekonomiajn kunlaboron kaj evoluigon. (angle OECD)


• Speciala ekonomia zono


• Tralima luo

Esperanto-fakasocioj |

Internacia Komerca kaj Ekonomia Federacio (IKEF) estas faka Esperanto-asocio, kiu okupiĝas pri Ekonomio.

Apsike 1997 (Asocio Por Sociala Integriĝo kaj por Esperanto ) estas asocio, kiu okupiĝas pri profesiigo de senlaboruloj per Esperanto.

Vidu ankaŭ |

• Agrikulturo


• Bestobredado


• Ekonomia kresko


• Ekonomia malkresko


• Ekonomiko


• Industrio


• Komerco

Eksteraj ligiloj |

Moduloj pri mondaj problemoj el malsamaj vidpunktoj : tutmonda ekonomio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri ekonomio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).