La Mediteranea Baseno kiel regiono, kie kreskas olivarboj
Politika kaj orografia mapo de la Mediteranea Baseno
La baseno de la Mediteranea estas geografia koncepto kun kulturaj kaj historiaj konotacioj.
En ĝi disvolviĝis la nomitaj mediteraneaj civilizacioj, kies kontinueco en la tempo ĝis la aktualeco manifestiĝas en mediteranea kulturo en granda komuna parto super la profundaj politikaj diferencoj kaj religiaj. Tia unueco de kulturo aŭ civilizacio vidiĝis tuŝita en la nuntempa epoko de pluraj faktoroj: ĝi unuflanke aperas homogeneigita kun tiu de la resto de la mondo pro efiko de la globaligo; kaj ĝi aliflanke prezentas Kontraŭdiran rilaton kun la fenomeno de la turismo, kiu unuflanke pligrandigas ĝin kaj aliflanke denaturigas ĝin.
Oni kutimas difini kiel komunajn trajtojn de tiu mediteranea kulturo, krom la kulturan heredaĵon de la klasika Antikveco kaj la jarcentan kunvenon de civilizacioj (grek-romia, judkristana, islama), multon de la ĉiutaga vivo, kiel la mediteranea dieto (guŝoj, fruktoj kaj legomoj, fiŝoj; kaj la tri bazaj nutraĵoj ellaboritaj de la plej antikva tempo de terkulturaj produktoj kaj plantadoj specife adaptitaj al la regiono: pano de la tritiko, oleo de la olivarbo kaj vino de la vito -kelkfoje nomitaj mediteranea trilogio-); la vigla vivo surstrata kaj spirito de festo stimulita pro la bonaj kondiĉoj de la mediteranea klimato; amaso de topikoj kaj stereotipoj, kiel formo kaj vivista kaj fatalista, kompreni la vivon.
La baseno de la Mediteraneo inkludas la teritoriojn kies akvoj fluas al la Mediteranea Maro, tio estas: la Sudo de Eŭropo (esceptante grandan parton de la Ibera Duoninsulo, kaj inkludante grandan parton de la Centro kaj la Oriento kun la baseno de la Nigra Maro), la Nordo de Afriko (plue al ties interno kun la Baseno de la Nilo) kaj la plej okcidenta zono de Azio borda kun ĉi tiu maro, kiu koniĝas ankaŭ kiel Proksima Oriento aŭ Mezoriento.
La geografia determino de favoraj aspektoj al la disvolviĝo de la civilizacio estas konsiderindaj: la ekzisto de maso de akvo en la direkto de la paralelo 40º kiu malfermiĝas en la okcidenta fasado de kontinento estas sola en la planedo. Tio permesas la grandan etendon de la mediteranea klimato, kiu se ĝi bone havas similaĵojn en aliaj similaj latitudoj (Kalifornio, Ĉilio, Okcidenta Aŭstralio) ne povas kompariĝi laŭ etendo.
Same oni povas diri pri la artiko de la marbordoj kiuj multobligas la eblojn aliri al la maro, ĉefe en ĝia norda bordo, kun kvar ĉefaj duoninsuloj (Iberio, Italio, Balkanio kaj Anatolio), pluraj maroj kun diferenca karakteraro (Baleara Maro, Tirena, Adriatiko, Ionia Maro, Egeo kaj Nigra Maro) kaj multnombraj insuloj kaj insularoj, el tiuj de granda grandeco (Balearoj, Korsiko, Sardinio, Sicilio, Kreto, Kipro) ĝis la plej malgrandaj (Elbo, Malto, Pantelerio, Itako, Cikladoj, Lesbos, Rodoso, Dodekanezo...).
Eksteraj ligiloj |
angle Mediteranea Baseno (Naturprotekto Internacie)
angle Mediteraneaj arbaraj, duonarbaraj kaj arbustaraj ekoregionoj (WWF)
angle Tutmondaj 200; numero 123 : Mediteraneaj arbaroj, duonarbaroj kaj arbustaroj (WWF)
france De Montgolfier Jean 2006 : Espaces forestiers méditerranéens et développement durable, Revue Forestière Française 2006(1), 73-80.
Palearktisaj ekoregionoj laŭ ekoprovinco
|
|---|
Eŭropa-siberia ekoprovinco |
PA0402 : Miksaj atlantikaj arbaroj • PA0405 : Baltaj miksaj arbaroj • PA0406 : Kantabriaj miksaj arbaroj • PA0409 : Keltaj foliarbaroj • PA0412 : Mezeŭropaj miksaj arbaroj • PA0419 : Orient-eŭropa arbarstepo • PA0421 : Anglaj malaltaĵaj fagaroj • PA0429 : Nord-atlantikaj humidaj miksaj arbaroj • PA0431 : Panonaj miksaj arbaroj • PA0432 : Padobasenaj miksaj arbaroj • PA0433 : Pireneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj • PA0436 : Sarmataj miksaj arbaroj • PA0444 : Okcident-siberiaj subborealaj arbaroj • PA0445 : Okcident-eŭropaj foliarbaroj • PA0501 : Alpaj arbaroj • PA0503 : Kaledoniaj koniferaroj • PA0504 : Karpataj montarbaroj • PA0520 : Skandinavaj marbordaj koniferaroj • PA0601 : Orient-siberia tajgo • PA0608: Skandinava kaj rusa tajgoj • PA0807 Feroaj subarktaj herbejoj • PA0814 : Nigra-mara-kaspia stepo • PA1010 : Skandinavaj montaraj betularoj kaj herbejoj • Bajkalo • Leno •
|
|---|
Mediteranea ekoprovinco |
PA0401 Apeninaj deciduaj montarbaroj • PA0404 : Balkanaj miksaj arbaroj • PA0416 : Krimea submediteranea arbarmasivo • PA0418 : Dinaraj miksaj arbaroj • PA0433 Pireneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj • PA0513 : Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj • PA1010 : Alt-atlasa junipera stepo • PA1201 : Egeaj kaj okcident-turkaj sklerofilaj kaj miksaj arbaroj • PA1202 : Anatoliaj koniferaj kaj deciduaj miksarbaroj • PA1203 : Kanariaj sekaj duonarbaroj kaj arbaroj • PA1204 : Korsikaj foliaj kaj miksaj montarbaroj • PA1207 Orient-mediteraneaj koniferaj-sklerofilaj-foliarbaj arbaroj • PA1209 : Iberaj sklerofilaj kaj kvazaŭdeciduaj arbaroj • PA1210 : Iliraj deciduaj arbaroj • PA1212 : Mediteraneaj sekaj duonarbaroj de akacio kaj arganio • PA1213 : Mediteraneaj sekaj duonarbaroj kaj stepo • PA1214 : Mediteraneaj nordafrikaj arbaroj kaj duonarbaroj • PA1215 Nordorient-hispanaj kaj sud-francaj mediteraneaj arbaroj • PA1217 : Pind-montaraj miksaj arbaroj • PA1220 : Sud-anatoliaj koniferaj kaj deciduaj montarbaroj • PA1222 : Tirenaj-adriatikaj sklerofilaj kaj miksaj arbaroj •
|
|---|
Dezertega ekoprovinco |
PA0904 :Nildeltaj inunditaj savanoj • PA0906 :Tigrisa-eŭfrata aluvia salakva marĉo • PA1303 :Arabaj-sinajaj dezertoj kaj kserofitaroj • PA1304 :Atlantika marborda dezerto • 1321 :Nord-saharaj stepo kaj duonarbaroj • PA1327 :Sahar-dezerta ekoregiono • PA1329 :Sud-saharaj stepo kaj duonarbaroj • PA1331 :Kserofitar-montaraj duonarbaroj de Tibestio kaj Ĝabal-Uvajnato • PA1332 :Okcident-saharaj montar-kserofitaraj duonarbaroj •
|
|---|
Okcident- kaj centrazia ekoprovinco |
PA0407 :Hirkaniaj-kaspiaj miksaj arbaroj • PA0408 :Kaŭkazaj miksaj arbaroj • PA0422 :Foliarbaroj apud Nigra Maro kaj de Kolĉido • PA0446 :Zagros-montara arbarstepo • PA0507 :Elborz-montara arbarstepo • PA0515 :Nord-anatoliaj koniferaj kaj foliaj arbaroj • PA0806 :Emin-vala stepo • PA1006 :Alpa stepo de Karakorumo kaj okcidenta Tibeta Altebenaĵo • PA1008 :Kopetdagaj duonarbaroj kaj arbarstepo • PA1012 :Nordokcident-himalajaj alpaj arbustaroj kaj herbejoj •
|
|---|
Orient-azia ekoprovinco |
PA0101 :Gŭiĝoŭ-altebenaĵaj foliaj kaj miksaj arbaroj • PA0430 :Sud-koreaj ĉiamverdaj arbaroj • PA0440 :Tajhejaj ĉiamverdaj arbaroj • PA0511 :Honŝuaj alpaj koniferaroj • PA0813 :Mongolaj-manĉuraj herbejoj • PA0901 :Amura herbeja stepo • Lago Biŭa • |
|---|
Vidu ankaŭ Palearktiso, ekozono, ekoprovinco kaj ekoregiono
|
|
