Kdjykuj

En fonetiko konsonanto estas sono, kiu estas karakterizita per fermo aŭ baro de la aerfluo. Kontraste al vokaloj, konsonantoj ne formas silabojn.

• Konsonantoj en Esperanto


• Esperanta Fonologio


• Lingvistiko

Pulmaj konsonantoj |

La pulmaj konsonantoj estas konsonantoj kies produktada aero venas el la pulmoj.

Voĉlokoj |

Por ke konsonanta sono estu produktita, unu el tiuj moveblaj organoj devas esti movita al unu el la malmoveblaj organoj. Kavoj povas ankaŭ produkti sonon.

Moveblaj organoj |

• lipoj


• 
  langpinto
  


• langlameno
  


• langdorso
  


• langradiko
  

Malmoveblaj |

• supraj dentoj
  


• alveoloj


• palato


• uvulo

Kavoj |

• farinkso


• epigloto


• gloto

Ordigo de la konsonantoj |

Por produkti sonon 2 el supre menciitaj organoj devas kune agi. Ĉiu movebla organo povas agi kun fina nombro da organoj.
Jen ĉiuj eblecoj kiuj jam estis trovitaj en la homaj lingvoj:

1. 
   dulipa konsonanto: la du lipoj tuŝiĝas.
   
   • en esperanto: b [b], p [p] (Senvoĉa bilabiala plozivo)
   
   


2. 
   lipodenta konsonanto: supraj dentoj kaj suba lipo tuŝiĝas
   
   • en esperanto: f [f], v [v]
   
   


3. 
   pintodenta konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la suprajn dentojn


4. 
   pintodulipa konsonanto: la pinto de la lango estas premita inter la du lipoj


5. 
   denta konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la suprajn dentojn


6. 
   dorsodenta konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la suprajn dentojn


7. 
   alveola konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la alveolon
   
   • en esperanto: t [t] (Senvoĉa alveolara plozivo), d [d], s [s], z [z], c [ʦ], dz [ʣ], r [r], l [l]
   
   


8. 
   dorsoalveola konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la alveolon,


9. 
   postalveola konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la postalveolon
   
   • en esperanto: ŝ [ʃ], ĵ [ʒ], ĉ [ʧ], ĝ [ʤ]
   
   


10. 
    dorsopostalveola konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la postalveolon


11. 
    retrofleksa konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la palaton (la lango estas retrofleksita en la buŝo)


12. 
    palata konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la palaton
    
    • en esperanto: j [j]
    
    


13. 
    vela konsonanto: la radiko de la lango tuŝas la velon
    
    • en esperanto: k [k], g [g], ĥ [x] (Senvoĉa velara plozivo)
    
    


14. 
    uvula konsonanto: la radiko de la lango kaj la uvulo tuŝiĝas


15. 
    faringa konsonanto: la faringo obstrukciĝas


16. 
    epiglota konsonanto: la epigloto obstrukciĝas


17. 
    glota konsonanto: la gloto obstrukciĝas
    
    • en esperanto: h [h]
    
    

Voĉmanieroj |

(Eble alvenos la artikolero)

Nepulmaj sonoj |

(Eble alvenos la artikolero)

Klakoj |

(Eble alvenos la artikolero)

Voĉaj injektivoj |

(Eble alvenos la artikolero)

Glotigitaj plozivoj |

(Eble alvenos la artikolero)

Ĉi tiu artikolo estas ankoraŭ nefinita. En la nuna formo ĝi ne donas plenan komprenon de la pritraktata objekto, ĉar mankas nepre bezonataj informoj. Revizitu la artikolon poste aŭ ĝin kompletigu (se viaj scioj tion ebligas).

v • d • r Konsonantoj Pulmonikaj Bilabialo Labial- dentalo Dentalo Alveolaro Post- alveolaro Retro- flekso Palatalo Velaro Uvularo Faringalo Epiglotalo Glotalo   Nepulmonikaj kaj pluaj simboloj Nazalo m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ  Klaketo  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ Plozivo p b • • t d ʈ ɖ c ɟ k g q ɢ ʡ ʔ  Injektivo  ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ Frikativo ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektivo  pʼ tʼ kʼ qʼ sʼ    Alproksimanto    β̞ ʋ ɹ ɻ j ɰ Ceteraj lateraloj  ɺ ɫ Trilo ʙ r • ʀ • Duoblartikulacia alproksimanto  ʍ w ɥ Frapeto • ѵ ɾ ɽ • Duoblartikulacia frikativo  ɕ ʑ ɧ Laterala frikativo ɬ ɮ • • • Afrikato  ts dz tʃ dʒ Laterala alproksimanto l ɭ ʎ ʟ Duoblartikulacia plozivo  k͡p ɡ͡b ŋ͡m Vidu ankaŭ: IFA • Vokaloj